Màn ra mắt tưng bừng của Nguyễn Xuân Son (2 bàn thắng, 2 kiến tạo) ở trận gặp Myanmar đã vực dậy đội tuyển Việt Nam, sau những trận đấu kém thuyết phục trước đó.
Với sự xuất hiện của mẫu tiền đạo toàn diện, vừa nhanh nhẹn càn lướt, vừa giỏi kỹ chiến thuật và thi đấu ăn ý cùng đồng đội như Xuân Son, HLV Kim Sang-sik có thêm rất nhiều mảng miếng triên khai tấn công.
Dù vậy bên cạnh tài năng của Xuân Son, màn ra mắt mãn nhãn của chân sút 27 tuổi còn đến từ nhiều yếu tố. Trước tiên là tính bất ngờ, khi đối thủ chưa thể nắm bắt cách chơi của Xuân Son ở trận ra mắt của anh. Bên cạnh đó là sự hưng phấn trong lần đầu khoác áo tuyển, lại được chơi trên sân nhà đã giúp tiền đạo của Nam Định có thêm cảm hứng.
Ở trận bán kết với Singapore, sự hưng phấn và nhiệt huyết vẫn còn, nhưng tính bất ngờ trong lối chơi của Xuân Son có thể đã qua đi. Bởi sau 90 phút ở sân Việt Trì tối 21.12, đối thủ đã hiểu rõ Xuân Son có khả năng làm được gì, khi được đặt trong thế trận tấn công đủ ăn ý và khớp nhịp.
Tất nhiên, nắm rõ cách chơi là một chuyện, cản bước Xuân Son lại là vấn đề khác. Nếu chân sút gốc Brazil dễ bị bắt bài, anh đã không ghi tới 31 bàn ở V-League mùa trước, hay đạt phong độ ấn tượng với 12 bàn trong 12 trận mùa này. Song, khi đối thủ dồn mọi nguồn lực để kèm Xuân Son, không để tiền đạo của Nam Định dễ dàng "cựa quậy".
Với 5 bàn thua sau 4 trận vòng bảng, Singapore không phải đội bóng phòng ngự chắc chắn. Nhưng trong số 5 lần thủng lưới, có 4 bàn thua đến từ trận gặp Thái Lan. Singapore đã phòng ngự tốt ở đúng trận then chốt (hòa Malaysia 0-0) nhờ khối phòng ngự kỷ luật và giữ cự ly đội hình tốt.
Sơ đồ phòng ngự cổ điển (4-5-1), có xu hướng lùi sâu và bo kín vòng cấm của Singapore là thử thách với Xuân Son. Các trung vệ đến từ đảo quốc sư tử có xu hướng áp sát, chơi rát và giữ vị trí rất tốt. Đặc biệt trên mặt sân cỏ nhân tạo Jalan Besar với nền đất cứng, không dễ để các cầu thủ thực hiện các pha bứt tốc, ngoặt bóng hay rê dắt.
Đội tuyển Việt Nam đã bế tắc trước Philippines trên mặt cỏ nhân tạo Rizal Memorial, chỉ có thể rời sân với 1 điểm cùng đôi chân rướm máu bởi những va chạm quyết liệt ở vòng bảng. 2 năm trước, đội tuyển Việt Nam của HLV Park Hang-seo dù vẫn mạnh vượt trội, nhưng phải chia điểm với trận hòa 0-0 trên sân Jalan Besar của Singapore.
Với kích thước hẹp, đội bóng của HLV Tsutomu Ogura càng thuận lợi triển khai thế trận phòng ngự chặt chẽ, với không gian cho hàng công Việt Nam bị "cô đặc" tối đa. Nếu không có hỏa lực dự phòng cho Xuân Son, thầy trò ông Kim khó lấy 3 điểm.
Tìm nguồn ghi bàn
Bên cạnh nhiệm vụ ghi bàn, Xuân Son đã làm tốt vai trò cầu nối kiến tạo. Ở bàn mở tỷ số vào lưới Myanmar, chân sút mang áo số 12 đánh gót điệu nghệ để Văn Toàn sút xa uy lực, sau đó chính Xuân Son đón lõng căng ngang để Vĩ Hào ghi bàn. Hay trong bàn ấn định chiến thắng 5-0, Xuân Son chọc khe dọn cỗ cho Tiến Linh lập công.
Sự linh hoạt và đa năng của chân sút sinh năm 1997 đã được thể hiện ở CLB Nam Định, cũng là yếu tố giúp Xuân Son tiệm cận ngưỡng toàn diện, thay vì chỉ "mắc võng" trong vòng cấm để ghi bàn thuần túy.
Khi Xuân Son bị kèm chặt, có thể anh sẽ được sử dụng với vai trò chim mồi. Ở các buổi tập đã qua, chân sút này được HLV Kim Sang-sik bố trí đá lùi gần hàng tiền vệ nhằm tham gia vào lối chơi nhiều hơn, đồng thời "nhử" đối thủ dâng lên, để lộ ra khoảng không sau lưng cho đồng đội khai thác.
Bên cạnh nhiệt huyết của Xuân Son, ông Kim cần những mũi công khác như Vĩ Hào, Văn Vĩ hay Tiến Linh tận dụng cơ hội tốt hơn khi có khoảng trống. Hay những tiền vệ như Quang Hải, Hoàng Đức đều có thể xâm nhập vòng cấm ghi bàn nếu đối thủ để lỏng.
HLV Kim Sang-sik đã rèn kỹ cho học trò khâu dứt điểm, cùng lời động viên xử lý quyết đoán gọn gàng ngay khi có thời cơ, thay vì rê dắt rườm rà.
Ông Kim đã lường trước nguy cơ Xuân Son bị kèm chặt. Toàn đội phải có phương án dự phòng, không thể chỉ trông đợi ở một cá nhân.