Lầu Năm Góc 'tê liệt' chỉ vì một thượng nghị sĩ

Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Tommy Tuberville đang tiến hành một chiến dịch chưa từng có nhằm thay đổi chính sách của Bộ Quốc phòng Mỹ liên quan đến việc phá thai: cản trở thượng viện phê chuẩn hàng trăm đề cử chức danh trong quân đội Mỹ. Nỗ lực của ông Tuberville đã dẫn đến tình huống những người ít kinh nghiệm hơn phải đảm đương các vị trí hàng đầu và gây ra lo ngại sâu sắc tại Lầu Năm Góc về sự sẵn sàng của quân đội Mỹ, theo AP.

Các thượng nghị sĩ của cả hai đảng đã chỉ trích nỗ lực của ông Tuberville, nhưng ông vẫn quyết không nhượng bộ. Nhà lập pháp đại diện bang Alabama của Mỹ cho biết ông sẽ không bỏ cuộc trừ khi các thành viên đảng Dân chủ, phe chiếm đa số ở thượng viện, cho phép tiến hành bỏ phiếu về chính sách chăm sóc sức khỏe sinh sản của Lầu Năm Góc.

Một người chống lại tất cả

Theo AP, phê chuẩn danh sách đề cử và thăng chức trong quân đội từ lâu đã là một trong những nhiệm vụ mà lưỡng đảng ở thượng viện Mỹ có sự nhất trí cao nhất. Song ông Tuberville đã phá vỡ thông lệ đó với việc "phong tỏa" toàn bộ danh sách này. Lầu Năm Góc cho biết số lượng sĩ quan cấp cao chưa được phê chuẩn vì ông Tuberville hiện là 260 và có thể tăng lên đến 650 vào cuối năm nay.

CNN cho biết, theo truyền thống của thượng viện Mỹ nhiều thập niên qua, các đề cử trong quân đội thường được gom lại và được phê chuẩn đồng loạt theo luật "unanimous consent", tức chỉ cần không có thượng nghị sĩ nào phản đối (khác với việc toàn bộ thượng nghị sĩ phải đồng ý) thì danh sách này sẽ được thông qua. Song ngay khi một thượng nghị sĩ phản đối thì việc này sẽ không thể diễn ra.

Trong trường hợp đó, thượng viện Mỹ vẫn có thể giải quyết bằng cách áp dụng quy trình tiêu chuẩn: tổ chức các cuộc biểu quyết "roll call" một cách riêng lẻ cho từng đề cử trong danh sách. "Roll call" có thể hiểu là biểu quyết theo kiểu điểm danh, tức gọi tên tới thượng nghị sĩ nào thì người đó nói sẽ nói đồng ý hay không. Vấn đề là làm vậy sẽ khiến quá trình phê chuẩn kéo dài, nhất là khi danh sách có tới hàng trăm người.

Điêu này có nghĩa là sự cản trở của ông Tuberville không thể hoàn toàn ngăn chặn hoặc loại bỏ bất cứ một đề cử nào, mà chỉ là trì hoãn quá trình phê chuẩn. Chủ tịch Ủy ban Quân vụ thượng viện Mỹ Jack Reed tuần trước cho biết việc tổ chức biểu quyết phê chuẩn hơn 260 đề cử quân đội theo hình thức "roll call" sẽ mất 27 ngày nếu thượng viện làm việc “suốt ngày đêm” (24/24) hoặc 84 ngày nếu thượng viện làm việc 8 tiếng/ngày.

Ông Tuberville không phản đối việc tổ chức bỏ phiếu riêng lẻ cho từng đề cử. "Tại sao chúng ta không bỏ phiếu cho từng người một? Chúng ta có thể làm điều đó, nhưng họ không muốn làm điều đó vì một số lý do", ông nói trong một chương trình của CNN hôm 10.7, cho rằng việc này "rất dễ thực hiện". Ông sau đó cũng cho biết ông "không ngăn cản việc phê chuẩn đối với bất kỳ ai".

Vì sao ông Tuberville phản đối?

Ông Tuberville, cựu huấn luyện viên bóng bầu dục trong trường đại học và là người ủng hộ nhiệt thành của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump kể từ khi ông đắc cử thượng nghị sĩ vào năm 2020, gần như chưa cho thấy dấu hiệu bỏ cuộc. Ông tuyên bố ông sẽ không từ bỏ nỗ lực của mình cho đến khi có một cuộc bỏ phiếu về chính sách chăm sóc sức khỏe sinh sản của Lầu Năm Góc.

Năm ngoái, Tòa án Tối cao Mỹ đã lật ngược phán quyết trong vụ "Roe v. Wade" năm 1973 và kết luận phá thai không phải quyền hiến định, dẫn đến việc nhiều tiểu bang của Mỹ sau đó đã cấm phá thai. Trong bối cảnh như vậy, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin đã ban hành một chính sách mới nhằm đảm bảo tất cả quân nhân đều được tiếp cận với các dịch vụ sức khỏe sinh sản.

Theo đó, ông đã ra lệnh cho phép binh sĩ và những người phụ thuộc được nghỉ phép để di chuyển đến các bang khác và tiếp cận các dịch vụ sức khỏe sinh sản mà địa phương họ đóng quân không có. Các dịch vụ đó bao đó bao gồm thụ tinh trong ống nghiệm và các biện pháp hỗ trợ mang thai khác, cũng như phá thai. Chính sách của Lầu Năm Góc không tài trợ chi phí phá thai, mà chỉ chi trả tiền cho quân nhân đi lại.

Ông Tuberville muốn Lầu Năm Góc chấm dứt chính sách này. Song ông chưa đệ trình bất cứ dự luật nào để lật ngược chính sách. Thay vào đó, ông đã đề xuất đảng Dân chủ đưa ra dự luật của riêng họ về chính sách và tổ chức bỏ phiếu.

Các nhà lãnh đạo đảng Dân chủ như thượng nghị sĩ Chuck Schumer, người ủng hộ chính sách hiện tại, nói rằng mọi chuyện phụ thuộc vào đảng Cộng hòa. "Thuyết phục thượng nghị sĩ Tuberville và khiến ông ấy từ bỏ nỗ lực liều lĩnh của mình là trách nhiệm của các thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa", ông Schumer bày tỏ quan điểm trong tuần trước.

Hệ lụy với Lầu Năm Góc

Ngoài hàng trăm tướng lĩnh và đô đốc một, hai và ba sao, sự cản trở của ông Tuberville đã trì hoãn việc phê chuẩn các vị trí lãnh đạo hàng đầu trong Lầu Năm Góc - những người tạo nên Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ, bao gồm cả chủ tịch hội đồng.

Thủy quân lục chiến Mỹ hiện không có lãnh đạo được phê chuẩn, chuyện lần đầu tiên xảy ra trong hơn một thế kỷ. Và theo luật, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ hiện tại, tướng Mark Milley, sẽ mãn nhiệm vào cuối tháng 9, trong khi tư lệnh Lục quân Mỹ đương nhiệm sẽ rời chức vụ vào đầu tháng 8. Những người được đề cử để kế nhiệm họ đã tham gia điều trần ở thượng viện, nhưng việc biểu quyết vẫn chưa diễn ra.

Lầu Năm Góc và các nhà lập pháp phản đối hành động của ông Tuberville, nói rằng việc này làm ảnh hưởng đến sự sẵn sàng của quân đội Mỹ, ngăn cản nhiều sĩ quan chuyển sang công việc mới, với tư cách là người được đề cử hoặc nhân viên. Họ lập luận rằng những người ít kinh nghiệm hơn đang bị đẩy vào tình thế phải đứng ra gánh vác công việc,

Bế tắc trong quá trình phê chuẩn đã thúc đẩy các cuộc tranh luận gay gắt tại các phiên điều trần ở Ủy ban Quân vụ thượng viện Mỹ trong tuần trước. Các nhà lập pháp cũng đã đến kéo đến hội trường thượng viện để phàn nàn.

Tại một phiên điều trần đối với tướng không quân CQ Brown Jr., người được Tổng thống Mỹ Joe Biden lựa chọn để thay thế tướng Milley làm Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ tiếp theo, thượng nghị sĩ Tim Kaine cảnh báo rằng các quân nhân có thể chọn rời quân ngũ nếu họ nhìn thấy sự nghiệp của mình bị cản trở.

"Tôi kêu gọi tất cả các đồng nghiệp của mình rời bỏ con đường mà chúng ta đang đi, nơi chúng ta đang thiếu tôn trọng và trừng phạt mọi người vì chúng ta không hài lòng với các chính sách trong quân đội mà những cá nhân này không liên quan gì", ông Kaine phát biểu.

Chuyện gì tiếp theo?

Ông Austin đã gọi điện cho ông Tuberville để thảo luận về tình hình hôm 13.7, ngày mà Tổng thống Biden nói với các phóng viên rằng ông Tuberville đang gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia và “hoàn toàn vô trách nhiệm”. Thông qua một phát ngôn viên, ông Tuberville cho biết ông "cảm kích" ông Austin vì cuộc gọi và ông sẽ trao đổi lại với người đứng đầu Lầu Năm Góc trong tuần này.

Tuy nhiên, hiện vẫn chưa rõ liệu họ có thể tìm thấy sự thỏa hiệp hay không. Ông Tuberville đã nhiều lần nói rằng ông ấy sẽ giữ nguyên lập trường của mình cho đến khi có một cuộc bỏ phiếu về chính sách sức khỏe sinh sản của Lầu Năm Góc.

"Chúng ta cần một cuộc bỏ phiếu về chính sách này ở quốc hội. Tôi không biết liệu nó có vượt qua được hay không. Nó có thể. Tôi không quan tâm. Tôi chỉ muốn người dân Mỹ có tiếng nói trong việc này chứ không phải Lầu Năm Góc", ông Tuberville nói.