Bầu cử Mexico năm 2024 đặt kỳ vọng vào nữ tổng thống đầu tiên

Người dân Mexico đã đi bỏ phiếu vào ngày 2/6 khi đất nước đang phải trải qua những ngày nắng nóng lịch sử, đất đai khô hạn và nhiều vấn đề thách thức phía trước. Đây cũng là cuộc tổng tuyển cử có quy mô lớn nhất trong lịch sử quốc gia Bắc Mỹ này.

Theo hãng CNN, với hơn 98 triệu cử tri, khoảng 70.000 ứng viên và hơn 20.000 vị trí tranh cử, cuộc bầu cử năm 2024 đạt đến quy mô chưa từng có trong lịch sử Mexico. Năm nay, Mexico chắc chắn sẽ có nữ tổng thống đầu tiên, do cả hai ứng viên tranh cử được đánh giá tiềm năng đều là phụ nữ.

Ngoài tình trạng bạo lực hoành hành, vấn nạn buôn bán ma túy, bất bình đẳng giới, lãnh đạo tiếp theo của Mexico sẽ còn phải đối mặt với các vấn đề nghiêm trọng khác như người di cư, bảo vệ môi trường, giữ thế cân bằng trong quan hệ giữa các quốc gia Mỹ Latinh và các cường quốc.

Hai ứng viên nữ tiềm năng tham gia tranh cử năm nay là cựu Thị trưởng Mexico City Claudia Sheinbaum Pardo - ứng cử viên của liên minh tranh cử Sigamos Haciendo Historia (Chúng ta tiếp tục làm nên lịch sử) - và bà Xóchitl Gálvez đại diện cho liên minh tranh cử Fuerza y Corazón por México (Sức mạnh và Con tim vì Mexico).

Ứng cử viên thứ ba là ông Jorge Álvarez Máynez - đại diện liên minh Movimiento Ciudadano (Phong trào Nhân nhân) nhưng các kết quả cuộc thăm dò dư luận đều cho thấy tỷ lệ tín nhiệm chưa bao giờ nhận quá 10%.

Cuộc bầu cử hôm 2/6 là cuộc bầu cử lớn nhất trong lịch sử đất nước. Hơn 98 triệu cử tri đã đăng ký bỏ phiếu ở Mexico và 1,4 triệu người Mexico đủ điều kiện bỏ phiếu ở nước ngoài.

Ứng viên tranh cử bà Gálvez đã nói với các phóng viên tại một điểm bỏ phiếu rằng: Tôi hoan nghênh những người ủng hộ đã đi bỏ phiếu vào 2/6.

Trong khi đó, ứng viên Sheinbaum cũng kêu gọi người dân Mexico bỏ phiếu và nói với các phóng viên: "Đây là một ngày lịch sử, tôi cảm thấy rất hạnh phúc".

Theo Viện bầu cử quốc gia Mexico (INE), cuộc bỏ phiếu đã bắt đầu vào lúc 8 giờ sáng theo giờ địa phương và kéo dài đến 6 giờ chiều. Hàng dài cử tri xếp hàng ở Thành phố Mexico, Yucatán, Tuxtla, Cuauhtémoc và các trung tâm bỏ phiếu ở nước ngoài.

Tại thành phố Madrid (Tây Ban Nha), những người Mexico sống ở nước ngoài cũng nói rằng họ đã đợi hơn 8 giờ đồng hồ mới được bỏ phiếu. Một cử tri Mexico cho biết cô thậm chí đã xếp hàng suốt 11 giờ đồng hồ qua.

Các cuộc bỏ phiếu dự định sẽ mở lúc 8 giờ sáng theo giờ địa phương ở Madrid, nhưng INE cho biết cử tri đã xếp hàng dài chờ tại đại sứ quán ở Madrid và Paris từ trước đó.

Trong số hơn 200.000 phiếu bầu của người Mexico tại nước ngoài, hơn 70% sẽ đến từ các cử tri sống ở Mỹ. Bên ngoài Lãnh sự quán Mexico ở Los Angeles, hàng nghìn người xếp hàng dài để chờ bỏ phiếu vào ngày 2/6.

Những thách thức trước mắt

Sau bầu cử, thế hệ lãnh đạo mới của đất nước sẽ phải đối mặt với một số thách thức đang tồn tại như an ninh, tội phạm có tổ chức, năng lượng và nhập cư ở Mexico. Quan hệ song phương Mỹ-Mexico cũng sẽ định hình cụ thể trong chính sách của chính quyền mới.

Bên ngoài các điểm bỏ phiếu, cử tri cũng nhấn mạnh đến an ninh công cộng là một trong những mối quan tâm chính của họ.

Các chuyên gia nhận định trong khi tỷ lệ giết người đã giảm ở Mexico từ năm 2019 đến năm 2022, thì về con số tuyệt đối, đất nước này vẫn đang quay cuồng với tình trạng giết người cao kỷ lục, khoảng 30.000 vụ mỗi năm.

Trong suốt chiến dịch tranh cử, hai ứng viên Claudia Sheinbaum và Gálvez hầu hết cũng nhắc đến các đề xuất của họ liên quan đến an ninh. Cả hai đều không bác bỏ cách tiếp cận giải pháp dựa vào lực lượng vũ trang kéo dài gần hai thập kỷ để giải quyết tội phạm có tổ chức – điều này đều liên quan đến số lượng vụ giết người chiếm tỷ lệ cao.

Bà Xóchitl Gálvez tuyên bố nếu đắc cử, bà sẽ tăng cường phối hợp với chính quyền Mỹ trong việc đấu tranh với tội phạm buôn người, đồng thời siết chặt an ninh tại khu vực biên giới phía Nam nhằm ngăn chặn dòng người di cư đến từ khu vực Trung Mỹ.

Theo tổ chức nghiên cứu Mexico Evalua, thách thức trọng tâm đối với vai trò của tổng thống tiếp theo sẽ là thuyết phục cử tri bằng các giải pháp đối phó với tình trạng bạo lực nghiêm trọng ở Mexico khi có khoảng 95% tổng số tội phạm trên toàn quốc vẫn chưa được giải quyết vào năm 2022.

Vì vậy, một trong những vấn đề khiến cử tri Mexico mong mỏi nhất ở thế hệ lãnh đạo tiếp theo sẽ là cần quyết đoán và mạnh mẽ hơn trong việc ngăn chặn tình trạng các băng nhóm tội phạm hoạt động ngày càng mạnh mẽ, khiến hơn 450.000 người thiệt mạng và 100.000 người mất tích kể từ năm 2006, gây ảnh hưởng nặng nề tới cuộc sống của người dân.

Ở thời điểm hiện tại, các quan chức Mỹ cũng theo dõi chặt chẽ cuộc bầu cử tổng thống của Mexico vì đang diễn ra vào thời điểm quan trọng đối với chính quyền Tổng thống Biden, đặc biệt là vấn đề kiểm soát nhập cư lên vẫn là trọng tâm hàng đầu trong nỗ lực của hai nước.

Trong những tháng gần đây, Mỹ và Mexico đã thúc đẩy tăng cường thực thi luật nhập cư và giúp ngăn chặn dòng người di cư đến biên giới phía nam nước Mỹ.

Về vấn đề này, ứng cử viên Claudia Sheinbaum Pardo cho biết nếu đắc cử, bà sẽ tiếp nối chính sách của Tổng thống đương nhiệm Lopez Obrador, bao gồm tập trung vào việc phối hợp với các quốc gia xuất phát điểm của người di cư để gây dựng sinh kế cho những người nghèo tại đây./.