Việt Nam được xem là là điểm sáng trên bản đồ thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài trong trung và dài hạn với nhiều lợi thế. Đây là chia sẻ của ông Lê Trọng Minh, Tổng Biên tập Báo Đầu tư tại  Diễn đàn Bất động sản công nghiệp Việt Nam (VIPF) 2024: “Xanh hóa đón sóng đầu tư mới” lần thứ tư do Báo Đầu tư tổ chức chiều ngày 30/7 tại TP.HCM.

4 yếu tố lợi thế hút vốn ngoại

Theo ông Minh, trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu đang diễn ra quá trình tái cấu trúc và kinh tế thế giới có nhiều diễn biến nhanh, phức tạp, khó dự báo, Việt Nam vẫn được xem là là điểm sáng trên bản đồ thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài trong trung và dài hạn với các lợi thế sau:

Ông Lê Trọng Minh, Tổng Biên tập Báo Đầu tư tại Diễn đàn Bất động sản công nghiệp Việt Nam (VIPF) 2024

Thứ nhất, Việt Nam tiếp tục duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, đạt kết quả tăng trưởng kinh tế tích cực, ấn tượng trong bối cảnh khó khăn. Năm 2023, tăng trưởng GDP đạt 5,05%, kim ngạch xuất nhập khẩu đạt trên 354 tỷ USD, xuất siêu trên 28,3 tỷ USD; Quy mô nền kinh tế đạt 430 tỷ USD; thu nhập bình quân đầu người đạt mức trên 4.320 USD. 6 tháng đầu năm 2024, nền kinh tế tiếp tục đạt nhiều kết quả quan trọng, cao hơn cùng kỳ trên hầu hết các lĩnh vực. Đặc biệt, tăng trưởng GDP 6 tháng đầu năm 2024 ước đạt 6,42%, cao hơn kịch bản tăng trưởng đã đề ra, tạo đà để đạt mức tăng trưởng kinh tế dự báo cả năm 6,5-7%.

Thứ hai, môi trường kinh doanh tiếp tục được cải thiện. Năm 2023, vốn FDI đăng ký đạt trên 39,4 tỷ USD, tăng 34,5%; vốn giải ngân đạt mức kỷ lục - 23,2 tỷ USD. Riêng 7 tháng đầu năm 2024, vốn FDI đăng ký mới đạt trên 18 tỷ USD vốn đăng ký, tăng 10,9% so với cùng kỳ, thể hiện sự tin tưởng mạnh mẽ của các nhà đầu tư nước ngoài đối với môi trường đầu tư của Việt Nam. Các dự án lớn ở các lĩnh vực bán dẫn, năng lượng, sản xuất linh kiện, sản phẩm điện tử, sản phẩm giá trị gia tăng cao có xu hướng tăng. Đặc biệt, thời gian gần đây, Việt Nam đang trở thành tâm điểm chú ý của chuỗi cung ứng ngành bán dẫn. Nhiều tập đoàn lớn trong các lĩnh vực bán dẫn, AI như Amkor, NVIDIA, HanaMicron… quan tâm đầu tư và đầu tư mở rộng tại Việt Nam.

Thứ ba, vị thế quốc tế của Việt Nam đang được nâng cao, hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, tham gia và triển khai thực hiện hiệu quả 16 Hiệp định FTA đã ký và 3 FTA đang đàm phán. Bên cạnh đó, Việt Nam được xếp vào nhóm 20 nền kinh tế có quy mô thương mại lớn nhất thế giới, độ mở trên 200% với sự hiện diện của nhà đầu tư đến từ 144 quốc gia và vùng lãnh thổ, với trên 40.544 dự án, tổng vốn đăng ký hơn 484 tỷ USD.

Thứ tư, Việt Nam có lợi thế về nguồn nhân lực và thị trường nội địa với gần 100 triệu dân. Các công trình kết cấu hạ tầng ngày càng được đầu tư đồng bộ và hoàn thiện, giảm chi phí vận tải, logistics, chi phí đầu vào của doanh nghiệp, nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế.

"Với việc niềm tin của các nhà đầu tư nước ngoài đối với Việt Nam đang tiếp tục được củng cố và với việc Chính phủ Việt Nam đẩy mạnh nỗ lực cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, dự báo trong thời gian tới, dòng vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam sẽ tiếp tục gia tăng, theo nhu cầu bất động sản công nghiệp có sự tăng trưởng tích cực. Đây là cơ hội cho các nhà đầu tư hạ tầng các khu công nghiệp tăng tốc phát triển trong thời gian tới", ông Minh dự báo.

Lựa chọn xanh hóa của dòng vốn đầu tư xanh

Tại Diễn đàn, các diễn giả cũng nhấn mạnh về xu hướng và yêu cầu mới của nhà đầu tư  trong bối cảnh tăng trưởng xanh, phát triển bền vững đang trở thành xu hướng được lựa chọn của nhiều quốc gia trên thế giới. Theo ông Lê Trọng Minh, áp lực từ yêu cầu của thị trường và đối tác về phát triển bền vững ngày càng gia tăng, việc xanh hóa các khu công nghiệp, khu kinh tế để đón dòng vốn đầu tư xanh là yêu cầu bắt buộc. Xu hướng này đang được dẫn dắt, định hướng bởi các cam kết quốc tế mới, những nỗ lực phục hồi của các quốc gia sau đại dịch Covid-19, xu hướng phát triển kinh tế số, khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và thương mại mới, và đặc biệt là kể từ sau cam kết lịch sử - đưa phát thải ròng về “0” vào năm 2050 - tại Hội nghị COP26.

Ông Tom Over, Giám đốc Vận tải và công nghiệp JLL Vietnam châu Á - Thái Bình Dương chia sẻ tại Diễn đàn

"Thời gian gần đây, nhiều nhà đầu tư lớn trong và ngoài nước, đặc biệt các nhà đầu tư nước ngoài như LEGO, Heineken… đã quan tâm đặc biệt đến sản xuất xanh thông qua xây dựng các nhà máy trung hòa carbon ở Việt Nam, đồng thời sử dụng năng lượng tái tạo, năng lượng xanh cho các hoạt động sản xuất - kinh doanh.

Do đó, khu công nghiệp sinh thái đang trở thành tiêu chí lựa chọn của các nhà đầu tư nước ngoài với mục tiêu phát triển bền vững, lợi ích kinh tế song hành trách nhiệm với cộng đồng và xã hội, đặc biệt gắn với các tiêu chí ESG theo yêu cầu của các chuỗi ngành hàng. Nhiều địa phương và nhà đầu tư hạ tầng khu công nghiệp xác định việc phát triển khu công nghiệp theo mô hình khu công nghiệp sinh thái là nhu cầu tất yếu, cấp bách để kiến tạo lợi thế cạnh tranh bền vững, qua đó, đóng góp đáng kể vào nỗ lực ứng phó với biến đổi khí hậu, huy động nguồn lực từ khu vực tư nhân cho giải pháp công nghiệp xanh, đảm bảo an ninh năng lượng, thể hiện quyết tâm chính trị của Chính phủ trong việc thực hiện các cam kết phát triển bền vững", ông Minh cho biết.

>>> Cơ hội đầu tư nhóm cổ phiếu bất động sản khu công nghiệp

Ở góc độ doanh nghiệp, ông Tom Over, Giám đốc Vận tải và công nghiệp JLL Vietnam châu Á - Thái Bình Dương, cho hay, tiềm năng của bất động sản công nghiệp của Việt Nam còn rất lớn và chúng ta chỉ mới bắt đầu chặng hành trình. Nhấn mạnh về dự án xanh, theo ông Tom Over, hiện khu công nghiệp đang chiếm tỷ lệ nhiều nhất. Đồng thời cũng có thể thấy được các nhà phát triển đang tìm sự tái tạo khác, những chương trình chứng nhận xanh vẫn còn khá hạn chế. Đây chính là cơ hội để phát triển thêm.

“Tôi tin tưởng vào sự phát triển của Việt Nam so với năm ngoái. Chúng ta có nhiều cơ hội để phát triển. Những số liệu ở đây cho thấy, thị trường Việt Nam đang có sự phát triển nhiều, nhất là đang có nhiều dòng tiền đổ vào. Thông điệp chung của tôi là hành trình vẫn còn rất dài...”, Giám đốc Vận tải và công nghiệp JLL Vietnam châu Á - Thái Bình Dương nêu.

Xu hướng của các phân khúc

Với chủ đề “Xanh hóa đón sóng đầu tư mới”, thông qua các phiên thảo luận, các chuyên gia, doanh nghiệp đã tập trung chia sẻ về triển vọng, tiềm năng tăng trưởng và xu hướng phát triển các khu công nghiệp chuyên biệt, bất động sản công nghiệp. Các chuyên gia cũng phân tích nhu cầu từ các tập đoàn đa quốc gia và các công ty trong nước, sự dịch chuyển vốn toàn cầu gợi mở những cơ hội cho bất động sản công nghiệp, cơ hội của Việt Nam trong tham gia chuỗi sản xuất - cung ứng - kiểm thử chip bán dẫn. Ngoài ra, các chuyển động chính sách của Chính phủ cũng đã góp phần thúc đẩy bất động sản công nghiệp, các ưu đãi và chính sách thu hút đầu tư nước ngoài, những thay đổi tiềm năng trong quy hoạch, thuế và hạ tầng cũng được các khách mời làm rõ trong phiên thảo luận này; đồng thời đưa ra giải pháp tháo gỡ vướng mắc hiện nay liên quan chỉ tiêu sử dụng đất để khơi thông dòng vốn đầu tư...

Các diễn giả tại phiên thảo luận 1

Với triển vọng dòng vốn đầu tư nói chung và dòng vốn đầu tư xanh dành cho Việt Nam hiện nay và tương lai, các diễn giả cũng đưa ra nhiều nhận định về các xu hướng hút dòng tiền, trong đó, có sự lưu ý về các phân khúc nhà xưởng, nhà kho và các sản phẩm mới.

Theo bà Trang Bùi, Tổng giám đốc Cushman & Wakefield Việt Nam (C&W), dù khan hiếm nguồn cung quỹ đất, song phân khúc nhà xưởng xây sẵn ở khu vực phía Nam thời gian gần đây rất khởi sắc. Điều này được minh chứng qua tỷ lệ hấp thụ ròng tại các tỉnh trọng điểm công nghiệp phía Nam, tập trung chủ yếu tại Bình Dương, Long An và Bà Rịa - Vũng Tàu trong 6 tháng đầu 2024. Nhà xưởng xây sẵn có lượng hấp thụ đạt 172.000 m2, chủ yếu tại Bình Dương, còn nhà kho xây sẵn ghi nhận tỷ lệ hấp thụ ròng khoảng 74.000 m2.

Ông Trần Mạnh Hùng, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Đầu tư Sài Gòn VRG (Sài Gòn VRG) cũng cho biết phân khúc cho thuê nhà xưởng được xác định vai trò quan trọng trong chiến lược kinh doanh của Công ty. Những tháng đầu năm 2024, Công ty đã cho thuê 110.000 m2 diện tích nhà xưởng, đạt khoảng 90% tổng diện tích nhà xưởng đã xây và nhu cầu thuê nhà xưởng tại khu vực vùng ven TP.HCM vẫn đang rất cao. Công ty mở rộng khai thác Khu công nghiệp (KCN) Lộc An - Bình Sơn (Đồng Nai) giai đoạn I với 8 xưởng, tổng quy mô 9,8 ha và đã ký hợp đồng cho thuê 6 xưởng. “Công ty đang đàm phán với một số đối tác đến từ Hàn Quốc và Nhật Bản”, ông Hùng nói thêm.

Đáng chú ý, các diễn giả cũng chia sẻ quan điểm nhận diện những thách thức trong phát triển khu công nghiệp sinh thái tại Việt Nam, các vấn đề pháp lý liên quan quy chuẩn xây dựng khu công nghiệp sinh thái, chuyển đổi các khu công nghiệp hiện hữu sang khu công nghiệp sinh thái theo tiêu chuẩn quốc gia và quốc tế, các góp ý điều chỉnh chính sách liên quan…; bài học kinh nghiệm và chiến lược vượt qua các thách thức triển khai.

Nói về yếu tố cạnh tranh, ông Hardy Diec, Giám đốc điều hành Công ty KCN Vietnam cho rằng, cần giữ sức cạnh tranh của Việt Nam trong tương lai với một số nước Đông Nam Á như Thái Lan hay Indonesia…  Làm sao phải  xây dựng môi trường cạnh tranh có tính bền vững hơn?. Điều này sẽ được lồng ghép trong tư vấn, cần có chiến lược và thống nhất với nhau.

Nói về xanh hóa, ông cho rằng thử thách lớn nhất là chi phí. "Chắc chắn sẽ có một tỷ lệ phần trăm quỹ đất chúng ta sử dụng cần chi phí để thuận hòa với môi trường. Với KCN sẽ có những chương trình đảm bảo các dự án của chúng tôi luôn thuận hòa với môi trường và hợp nhu cầu của khách hàng...".

Theo bà Trang Lê, Giám đốc cấp cao khối nghiên cứu và tư vấn, JLL Việt Nam, 5 năm trước, nếu như vấn đề xanh hóa được đặt ra thì chỉ là vấn đề được cân nhắc để làm thì bây giờ là điều bắt buộc phải làm. Các nhà đầu tư đã có lộ trình rõ ràng và có những dự án đạt tiêu chuẩn xanh.

"Từ phía khối công, cần có những hướng dẫn rõ ràng và nhanh chóng để nhà đầu tư biết được rằng những thay đổi đó có ý nghĩa gì để họ ra quyết định đầu tư. Nếu không phải đợi 1-2 năm nữa thì các nhà đầu tư sẽ đi tới các nước khác, lúc này Việt Nam sẽ bị lỡ nhịp phát triển...", bà Trang Lê chia sẻ và nhận định Việt Nam đang ở giai đoạn đầu thử nghiệm mô hình công nghiệp sinh thái. Tuy nhiên, việc đưa các mô hình công nghiệp sinh thái vào thực tiễn sẽ còn nhiều khó khăn.

Chuyển đổi xanh khu công nghiệp vẫn còn nhiều thách thức. Ảnh: Mô hình KCN của Đầu tư Sài Gòn

Đầu tiên, có thể kể đến là chưa có nhiều hỗ trợ về tài chính cho các nhà đầu tư. Việc chuyển đổi xanh tốn kém ở giai đoạn đầu, cần có sự hỗ trợ nhất định để đưa mô hình xanh hoá đi vào thực tiễn. Hiện nay chủ yếu xuất phát từ khối tư, nhưng để nhận rộng thì không phải ai cũng đủ nguồn lực.

Tiếp đến là những chính sách, hiện vẫn chỉ có những khung bên ngoài, chưa có những quy định chuyên sâu, cụ thể. Cần phải có những cái này thì mới có thể dễ dàng đưa mô hình công nghiệp sinh thái vào thực tiễn.

Trong khuôn khổ Diễn đàn, các doanh nghiệp đạt giải của cuộc bình chọn “Vì tương lai xanh” (VIPF Green Future Awards) 2024 đã được vinh danh. Cuộc bình chọn được tổ chức nhằm cổ vũ những chủ đầu tư có chiến lược phát triển các khu công nghiệp sinh thái, khu công nghiệp xanh và doanh nghiệp thuê đất trong các khu công nghiệp có chiến lược phát triển xanh, sử dụng năng lượng sạch, hạ tầng cơ sở bền vững, quản lý nguồn nước thông minh và tài nguyên trong hệ sinh thái, góp phần thúc đẩy xu hướng phát triển bền vững.