Bí quyết tổ chức triển lãm nghệ thuật của “Vua tiêu” - ông chủ Painting Castle Gallery

Trong bối cảnh nghệ thuật, hội họa Việt Nam đã có những bước tiến vượt bậc về mặt phát triển thị trường và đã được nhiều nhà sưu tập, người yêu thích mở rộng thành một tài sản trong gia sản, đầu tư...; nhưng lại vẫn còn ở trong phạm vi chưa phổ biến, triển lãm “Họa Cá” - Tranh của họa sỹ Đặng Phương Việt, được Painting Castle thuộc Phúc Sinh và “Vua tiêu” Phan Minh Thông tổ chức, đã khuấy động, nếu không muốn nói là gây “chấn động” thị trường về sức hút, giá trị mang lại và lan tỏa.

“Vua tiêu” Phan Minh Thông, Tổng Giám đốc Phúc Sinh CTCP Phúc Sinh, ông chủ Painting Castle Gallery và cũng là Trưởng ban tổ chức triển lãm, trò chuyện với Diễn đàn Doanh nghiệp.

- Trước hết, ông có thể xác nhận thông tin về sức hút của triển lãm “Họa Cá”, với "2/3 tác phẩm được đặt mua (dán nhãn đỏ), và có nhiều người mua đến 5-6 bức khiến Ban Tổ chức phải có đề nghị “khéo” để nhường cơ hội cho người khác"?

Đúng vậy. Phúc Sinh tổ chức triển lãm “Họa Cá” với khoảng 40 bức tranh của họa sỹ Đặng Phương Việt về cá - một serie hoàn toàn mới được anh vẽ trong nhiều năm và chưa được công bố tại Việt Nam. Chúng tôi đã khai mạc triển lãm từ ngày 2/11/2025 và đến nay, có thể nói phần lớn tác phẩm đã được gắn nhãn đỏ. Chúng tôi rất tự hào.

- Vẫn còn những tác phẩm chưa được dán nhãn đỏ, thưa ông? Và thực tế thì dù hiếm, nhưng trên thị trường, xét ở khía cạnh thương mại, tranh của họa sỹ Việt Nam cũng như không ít triển lãm của các họa sỹ hiện nay vẫn có hiện tượng “cháy hàng”?...

Triển lãm “Họa Cá” theo kế hoạch, sẽ tổ chức trong 3 tuần đến 20/11. Tuy nhiên, do một số người xem đăng ký muốn tham quan thưởng lãm theo nhóm và có mong muốn được kết nối để giới thiệu thêm người thưởng lãm nên chúng tôi đã quyết định kéo dài triển lãm đến hết 30/11/2025. Đối với Painting Castle Gallery, sau 4 triển lãm tổ chức trưng bày tranh của các họa sỹ Trần Lưu Hậu, Đỗ Xuân Doãn, Lê Võ Tuân... theo quy mô nhỏ, “private”, đây là lần đầu tiên chúng tôi có một triển lãm mở cửa đón khách xem tự do nguyên cả một tháng. Việc ngay từ những ngày đầu khai trương, các tác phẩm đã được đón nhận và đặc biệt được doanh nhân, người làm văn phòng, tài xế..., nghĩa là công chúng đến từ nhiều vị trí, việc làm, ngành nghề khác nhau... đặt mua, thì đối với chúng tôi và họa sỹ, thực sự là niềm vui lớn. Và như xác nhận, thậm chí nhiều người còn muốn mua nhiều hơn, nhưng chúng tôi đã đề nghị tạm dừng để mở thêm cơ hội cho những người xem sau có thể sở hữu.

- Ông có thể chia sẻ về giá trị các tác phẩm tranh trong “Họa Cá”?

Về giá trị nghệ thuật, tranh của Đặng Phương Việt trong thuật hiện đại Việt Nam, có phong cách và vị trí riêng. Anh đã có nhiều triển lãm từ trong nước đến khắp nơi trên thế giới và “Sen” của Đặng Phương Việt cũng đã đến với nhiều nhà sưu tập ở nhiều quốc gia. Lần này “Cá” là serie mới tinh của anh tại Việt Nam. Chủ đề này đã được họa sĩ theo đuổi hàng chục năm, thời gian không kém “Sen” nhưng do anh có một cam kết với một tổ chức nước ngoài nên đến hiện nay, anh mới công bố trong nước. Ở serie này, người xem cũng sẽ được thấy một Đặng Phương Việt vừa nhất quán với phong cách và hành trình nghệ thuật của anh, vừa có những khám phá mới mẻ cả về chất liệu với sơn mài truyền thống kết hợp phương thức dụng màu của người dân Tây Tạng để có bảng màu vô cùng tươi mới, rực rỡ. Toàn bộ phòng tranh khi treo tranh lên hoàn tất, vô cùng lộng lẫy và tuyệt đẹp. Đó chính là sức hút, giá trị vô giá của nghệ thuật.

Về giá trị thương mại, các tác phẩm trưng bày kỳ này hầu hết kích cỡ lớn, cạnh sơn mài có các chất liệu tổng hợp, giá từ khoảng 132 triệu đồng (5.000 USD) đến khoảng 380 triệu đồng (15.000 USD) bức. Và đặc biệt là họa sỹ đến hiện tại cũng chỉ có chừng đó tác phẩm theo serie để trưng bày, chúng tôi đề xuất thêm tranh trước khi xin cấp phép nhưng không còn.

- Ông có thể chia sẻ thêm thông tin hành trình tổ chức triển lãm đặc biệt này?

Như tôi cũng đã chia sẻ khi khai mạc triển lãm, tôi quen họa sỹ Đặng Phương Việt qua Facebook. Khi anh Việt post 1 bức tranh cá, tôi thích quá nên liên hệ hỏi mua. Sau đó tôi đến thăm nhà anh. Khi đến nơi anh thấy nhiều tranh đẹp quá, có phố, có thuyền, có cá... nhiều chủ đề, tôi lại hỏi và mua 10 bức.

Khi Painting Castle Gallery tổ chức triển lãm tranh họa sỹ Trần Lưu Hậu, anh Việt có đến xem. Anh ấy rất thích cách thức chúng tôi tổ chức triển lãm. Sau khi anh em nói chuyện khá hợp gần 2 tiếng thì tôi hỏi họa sỹ là: Anh có thể không bán tranh vài năm, giữ lại sau đó em có thể tổ chức triển lãm cho anh ấy được không? Và không ngờ anh ấy đồng ý luôn.

Sau đó hơn 1 năm tiếp theo, văn phòng Phúc Sinh liên hệ lại và thật vui vì anh Đặng Phương Việt còn giữ y nguyên cuộc nói chuyện ban đầu. Anh ấy bảo đã vẽ được gần 80% số lượng tranh để tổ chức triển lãm. Thật là tuyệt, bởi thực ra chúng tôi chỉ “hứa” với nhau chứ không có ký kết gì, nhưng cả hai bên đều làm chăm chỉ và giữ cam kết. Sau đó anh Việt gửi tranh, chúng tôi xin giấy phép và tổ chức như chị đã biết.

- Vì sao lần này Phúc Sinh muốn tổ chức triển lãm chuyên nghiệp và đại chúng, hơn nữa thì thực ra dường như đây cũng không phải là mảng cốt lõi trong kinh doanh của Phúc Sinh?

Trước đây chúng tôi đã tổ chức bốn lần triển lãm chuyên nghiệp, tất cả đều theo đúng quy định, xin cấp phép, với tranh của các họa sỹ danh tiếng mà chúng tôi có trong bộ sưu tập hoặc kết hợp với chính họa sỹ, với đối tác. Các sự kiện trước, chúng tôi đều tổ chức quy mô hẹp, dành cho một số người xem và yêu tranh. Lần này quyết định tổ chức triển lãm quy mô lớn và toàn bộ đều là tranh mới tinh, thời gian trưng bày kéo dài gần cả tháng cho nên chúng tôi cũng phải chuẩn bị cẩn thận. Tôi có thuận lợi là kinh doanh khắp nơi trên thế giới và cũng đã đi tham dự nhiều cuộc triển lãm trong và ngoài nước. Tôi đến Pháp, Đức, Hà Lan, Ý và Mỹ..., xem triển lãm nhiều lần và học nhiều về phương thức triển lãm ở Mỹ. Đặc biệt tôi rất thích các cuộc triển lãm ở bảo tàng Chicago và đó cũng gợi ý, tham khảo cho tôi trong quá trình tổ chức triển lãm. Chúng tôi kinh doanh nông sản nhưng luôn đề "sáng tạo không giới hạn" và cũng có mảng kinh doanh nghệ thuật, một hoạt động mới mẻ nhưng mang đến vô vàn giá trị cho doanh nghiệp.

- Từ “Vua tiêu” của thị trường B2B toàn cầu, đến nhà tổ chức triển lãm nghệ thuật, liệu có một cầu nối hay bước chuyển nào không, thưa ông?

Ở góc độ tổ chức và tầm nhìn bao quát thì tôi nghĩ cách thức để tổ chức và quản lý dự án kinh doanh hay triển lãm nghệ thuật không có quá nhiều sai biệt. Tôi quản lý 24 năm với 4 công ty, 6 nhà máy, đã tổ chức không biết bao nhiêu sự kiện nên thực sự không quá khó khăn. Để đảm bảo tôn vinh giá trị nghệ thuật và không gian thưởng lãm với hiệu ứng thị giác, cảm xúc tuyệt cho người xem, chúng tôi mời anh Tobi Trần, một nhà giám tuyển (Curator) chuyên giám tuyển cho các triển lãm nghệ thuật ở trong, ngoài nước cộng tác. Qua ý tưởng, bàn tay của giám tuyển, người xem được cảm nhận đầy đủ giá trị nghệ thuật trọn vẹn hơn trong từng tác phẩm tranh tại “Họa Cá”. Các công đoạn khác như khách mời, trang trí, tiệc đón khác... đảm bảo tiêu chí sang trọng, thanh lịch, phù hợp triển lãm nghệ thuật thì đều được nhân sự Phúc Sinh “quen tay” lo liệu nên có thể nói là chúng tôi thực sự hài lòng về sự kiện và không gian nghệ thuật hoàn hảo. Điều quan trọng nhất là người xem tranh. Qua mỗi buổi triển lãm, chúng tôi luôn mong rằng người xem một khi đã đến đây và ngắm các bức tranh, đều thấy yêu tranh hơn.

- Đến hiện tại, số lượng khách tham quan triển lãm như thế nào, thưa ông?

Thực ra một triển lãm trong quan niệm của chúng tôi không phải chỉ bán tranh, mà hơn thế là dịp để chia sẻ cái đẹp của hội họa, chia sẻ tài năng của người họa sỹ. Phú Mỹ Hưng là khu đô thị với nhiều tòa nhà hiện đại đắt tiền, các khu mua sắm, các căn hộ xa hoa, nhiều xe sang nhất nhì TP HCM và nhiều thứ khác… nhưng lại thiếu các gallery, triển lãm nghệ thuật nói chung và hội họa nói riêng. Khi nói đến Paris, Hamburg hay New York, Hongkong, Singapore… chúng ta không chỉ nói đến giàu có về tiền mà chúng ta còn nói về giàu có văn hóa. Ở New York có rất nhiều các các triển lãm, bảo tàng, gallery... đẹp mê hồn. Hay đến thăm khu đô thị thì nhiều người thường ghé qua các gallery, xem triển lãm…. Ở Phú Mỹ Hưng chưa có cái đó. Ở đây chỉ giàu có tiền bạc thôi. Do đó một triển lãm chuyên nghiệp ở không gian chuyên nghiệp ngay trung tâm Phú Mỹ Hưng, tranh đẹp, họa sỹ nổi tiếng... Rõ ràng là sự mới mẻ và có sức hút lớn. Rất vui là đến hiện tại, khách xem tranh rất đông. Nhưng thẳng thắn mà nói, tôi quan sát và nhận thấy ở Phú Mỹ Hưng, không ít cư dân giàu có và văn minh nhưng cũng chưa có thói quen, mong muốn đi xem triển lãm tranh hay tham dự các sự kiện nghệ thuật. Xét về bề mặt phát triển đô thị và phát triển văn hóa, tôi cho rằng điều này có phần khác, chênh lệch so với khu vực Quận 2 (theo cách gọi cũ), nơi cũng đang tập trung cư dân sở hữu các biệt thự lớn, xe sang, các trung tâm thương mại..., song đồng thời còn có rất nhiều gallery và hoạt động tổ chức triển lãm nghệ thuật thường xuyên.

Dù vậy, tôi nghĩ mọi thứ sẽ thay đổi bởi sau khi giàu có người ta sẽ quan tâm đến văn hóa hơn. Chúng ta biết là khi vật chất đủ đầy, văn hóa mới nảy nở. Nhiều người Việt sau khi giàu có, có lẽ rồi họ cũng sẽ quan tâm đến hội họa và nghệ thuật. Vì vậy, chúng tôi cũng muốn đóng góp một phần nhỏ bé lan tỏa giá trị nghệ thuật, nâng tầm văn hóa qua mỗi một sự kiện, triển lãm hội họa, giới thiệu các bộ sưu tập... Cũng vì vậy nên ngay sau khai mạc “Họa Cá”, Phúc Sinh và họa sỹ Đặng Phương Việt đã trích một lợi nhuận từ bán tranh trị giá 132 triệu đồng để hoạt động từ thiện, cộng đồng. Hy vọng hành trình này sẽ còn có thêm nhiều người bạn cùng đồng hành, lan tỏa.

- Cảm ơn ông về cuộc trò chuyện!