Theo các chuyên gia y tế, vắc xin cúm mùa 3 chủng bảo vệ chống lại ba loại vi rút cúm: hai chủng cúm A (H1N1 và H3N2) và một chủng cúm B dòng B-Victoria. Vắc xin 4 chủng bổ sung thêm một chủng cúm B dòng B-Yamagata.
Thạc sỹ Vũ Thị Thu Hương, Trưởng phòng Kiểm định của IVAC, cho biết những năm gần đây, WHO khuyến cáo chuyển từ vắc xin cúm mùa 4 chủng sang 3 chủng không chứa chủng B/Yamagata. Lý do là từ sau đại dịch COVID-19, chủng B/Yamagata gần như không còn được ghi nhận lưu hành trên toàn cầu. Việc không phát hiện được vi rút dòng B/Yamagata tự nhiên sau tháng 3.2020 cho thấy nguy cơ nhiễm vi rút dòng B/Yamagata rất thấp.

Vắc xin cúm mùa 3 chủng IVACFLU-S do IVAC sản xuất - ẢNH: IVAC
Các khuyến nghị của WHO vào tháng 9.2023, tháng 2.2024 và tháng 9.2024 giữ nguyên quan điểm của ủy ban cố vấn về thành phần vắc xin cúm của WHO, rằng việc đưa kháng nguyên dòng B/Yamagata vào vắc xin cúm 4 chủng không còn được bảo đảm nữa và mọi nỗ lực cần được thực hiện để loại trừ thành phần này càng sớm càng tốt.
"Việc loại bỏ chủng này giúp đơn giản hóa sản xuất vắc xin và tập trung vào các chủng đang gây bệnh thực tế. Vắc xin 3 chủng với độ an toàn và tính sinh miễn dịch tốt không những không làm giảm hiệu quả phòng bệnh cúm mùa mà còn hạn chế việc đưa vào cơ thể thành phần kháng nguyên miễn dịch không cần thiết", thạc sỹ Hương nói.
Hiện nay, nhiều quốc gia, bao gồm Mỹ và các nước thuộc Liên minh châu Âu, đã chuyển sang sử dụng vắc xin cúm mùa 3 chủng cho mùa cúm 2024 - 2025. Quyết định này dựa trên khuyến cáo của WHO và Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), Châu Âu (EMA).
EMA cũng khuyến nghị rằng lý tưởng nhất là nên loại bỏ chủng này khỏi tất cả các loại vắc xin sống giảm độc lực từ mùa 2024/2025. Vì lợi ích của việc đảm bảo nguồn cung vắc xin cho chiến dịch tiêm chủng sắp tới, nên hoàn tất quá trình chuyển đổi sang thành phần ba giá trị cho tất cả các loại vắc xin cúm khác trong mùa 2025/2026.
IVACFLU-S: Vắc xin cúm mùa 3 chủng đầu tiên tại Việt Nam
Trong bối cảnh nêu trên, IVAC đã nhanh chóng cập nhật xu hướng quốc tế, sản xuất và cung ứng vắc xin IVACFLU-S. Đây là vắc xin cúm mùa 3 chủng đầu tiên tại Việt Nam, hoàn toàn phù hợp với khuyến cáo của WHO.
IVACFLU-S được sản xuất trên dây chuyền công nghệ nuôi cấy trứng gà có phôi - một phương pháp phổ biến, đã được kiểm chứng hiệu quả và an toàn trong hàng chục năm qua. Vắc xin có khả năng tạo miễn dịch tốt, an toàn cho người sử dụng, đặc biệt là những nhóm có nguy cơ cao như người cao tuổi, phụ nữ mang thai, nhân viên y tế và trẻ em.

IVACFLU-S được sản xuất trên dây chuyền công nghệ nuôi cấy trứng gà có phôi
Bên cạnh việc cập nhật thành phần chủng vi rút theo xu hướng toàn cầu, IVAC cũng chủ động đảm bảo chất lượng sản phẩm theo các tiêu chuẩn nghiêm ngặt của Bộ Y tế, đồng thời duy trì mức giá phù hợp với người dân Việt Nam.
Việc IVAC quyết định sản xuất vắc xin cúm mùa 3 chủng nhằm tối ưu hóa quá trình sản xuất, giảm chi phí và tăng khả năng phòng ngừa cúm hiệu quả cho người dân. Bên cạnh đó, sản xuất vắc xin 3 chủng cũng giúp IVAC điều chỉnh nhanh chóng và kịp thời đáp ứng nhu cầu tiêm phòng trong mỗi mùa cúm, đảm bảo phù hợp với tình hình dịch tễ trong nước. IVAC cũng theo dõi sát sao tình hình dịch bệnh, đảm bảo chất lượng và hiệu quả bảo vệ của vắc xin đối với cộng đồng.
Hiểu đúng về vắc xin Bắc bán cầu và Nam bán cầu
Việt Nam được chia thành hai mùa cúm tương ứng với Bắc bán cầu và Nam bán cầu, do đặc điểm khí hậu khác biệt giữa các vùng: miền Bắc có mùa đông rõ rệt giống các nước ôn đới, trong khi miền Nam có khí hậu nhiệt đới, tương tự các nước Nam bán cầu. Vì vậy, vi rút cúm ở nước ta diễn ra quanh năm, với các đỉnh dịch lệch nhau theo vùng, khiến việc sử dụng vắc xin cúm theo mùa Bắc hoặc Nam bán cầu phải linh hoạt.
Theo thạc sỹ Vũ Thị Thu Hương, loại vắc xin nên chọn để tiêm là vắc xin cúm mùa mới nhất được cập nhật theo khuyến cáo của WHO cho từng bán cầu, đảm bảo phù hợp với các chủng vi rút cúm đang lưu hành. Tiêm vắc xin cúm ít nhất 2 tuần trước mùa cúm cao điểm sẽ giúp cơ thể có đủ thời gian tạo kháng thể bảo vệ.

Tiêm vắc xin cúm để bảo vệ sức khỏe cho cơ thể
Người dân có thể nhận biết vắc xin cúm mùa loại Bắc bán cầu hay Nam bán cầu thông qua một số thông tin trên nhãn sản phẩm và tờ hướng dẫn sử dụng kèm theo vắc xin. (Ví dụ: Vắc xin cúm mùa 2025 - 2026 là cho Bắc bán cầu, Vắc xin cúm mùa 2026 là cho Nam bán cầu).
Về nguyên tắc, người dân vẫn có thể tiêm vắc xin cúm mùa Nam bán cầu trong mùa dịch của Bắc bán cầu (và ngược lại), nhưng hiệu quả bảo vệ có thể không tối ưu. Nguyên nhân là vì thành phần chủng vi rút trong hai loại vắc xin được cập nhật theo các chủng lưu hành đặc trưng của từng bán cầu, nên nếu sử dụng không đúng mùa, vắc xin có thể không khớp hoàn toàn với các chủng vi rút đang lây lan tại thời điểm đó. Tốt nhất là tiêm loại vắc xin mới nhất, đúng theo mùa cúm và khu vực dịch tễ để đạt hiệu quả bảo vệ tối đa.
Các chuyên gia y tế khẳng định tiêm phòng cúm mùa rất quan trọng, vì vi rút cúm thay đổi liên tục qua từng năm, và miễn dịch do vắc xin tạo ra thường chỉ kéo dài khoảng 6 -12 tháng. Việc tiêm vắc xin giúp giảm nguy cơ mắc bệnh, biến chứng nặng, nhập viện và tử vong, đặc biệt ở các nhóm dễ bị tổn thương như người già, trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai và người có bệnh nền.
Có thể tiêm nhắc lại vắc xin cúm mùa 2 lần/năm, để tăng cường hiệu quả bảo vệ sức khỏe cho cơ thể.