Không nhận được bất kỳ khoản tài trợ nào sau gần 2 năm
Truyền thông Anh mới đây đưa tin trường nội trú Linacre College, một thành viên của ĐH Oxford, đã hủy kế hoạch đổi tên thành Thao College. Trước đó, Linacre College tuyên bố sẽ đổi tên trường theo tên bà Nguyễn Thị Phương Thảo để vinh danh nữ tỉ phú, sau khi Tập đoàn SOVICO của bà Thảo hứa tài trợ 155 triệu bảng Anh (4.107 tỉ đồng).
Quyết định trên được đưa ra trong bối cảnh Linacre College không nhận được bất kỳ khoản tài trợ nào từ bà Thảo kể từ khi hai bên ký kết bản ghi nhớ hồi tháng 11.2021 đến nay, tức gần 2 năm trước. Lý do hủy bỏ được cho là vì trường không còn mong đợi nhận được tiền do những hạn chế về việc tài trợ ra nước ngoài mà chính phủ Việt Nam quy định, tờ The Telegraph dẫn lời các nguồn tin cho hay.
Cụ thể, vài tháng sau thời hạn đã chốt là ngày 30.6.2022, Linacre College vẫn chưa nhận được đợt tài trợ đầu tiên có giá trị 50 triệu bảng Anh như cam kết từ Tập đoàn SOVICO. Điều này khiến hiệu trưởng nhà trường, tiến sĩ Nick Leimu-Brown, cùng cộng sự đã đến Việt Nam hồi cuối tháng 9.2022 với nỗ lực đạt được thỏa thuận.
Vào tháng 6 năm nay, trả lời tờ Bloomberg, phát ngôn viên của ĐH Oxford cho hay thỏa thuận vẫn đang được thực hiện sau cuộc gặp trực tiếp tại Việt Nam, và “hiện đang hoàn tất các quy trình và thủ tục giấy tờ liên quan”. Song, đến hiện tại, các nguồn tin liên quan đến cuộc đàm phán giữa 2 bên khẳng định khoản tài trợ chắc chắn đã “tạm dừng” vì bị vướng vào các hạn chế về thủ tục.
Các nguồn tin đồng thời cho biết bà Thảo đang đàm phán về việc tài trợ cho đơn vị nghiên cứu lâm sàng của ĐH Oxford tại Việt Nam, nơi những nhà khoa học nghiên cứu các bệnh truyền nhiễm.
Khoản tài trợ gây nhiều tranh cãi
Quyết định hủy kế hoạch đổi tên thành Thao College ngay lập tức được cựu sinh viên Linacre College ủng hộ. Cherwell, tờ báo sinh viên của ĐH Oxford, phản ánh rằng cựu sinh viên từng bày tỏ sự khó chịu khi tên một tỉ phú nước ngoài lại được gắn với uy tín của một trường thuộc ĐH Oxford, nhất là khi Linacre College được đặt theo tên của Thomas Linacre, một bác sĩ và học giả nhân văn người Anh.
Hơn nữa, việc đổi tên Linacre College thành Thao College cũng từng vấp phải sự chỉ trích từ dư luận và một số nghị sĩ ở Anh.
“Có rất nhiều ý nghĩa trong tên của trường. Nó gợi nhớ lịch sử sâu sắc và không nên bị thay đổi chỉ vì một khoản tài trợ lớn. Lòng biết ơn đối với số tiền của bà Thảo có thể được thể hiện theo những cách khác”, tiến sĩ Maria Kawthar Daouda, giảng viên tại Oriel College thuộc ĐH Oxford, nêu quan điểm trong một lá thư gửi tờ Daily Mail.
Một động thái khác đến từ Oxford Climate Justice Campaign (tạm dịch: Chiến dịch công lý khí hậu tại ĐH Oxford), một tổ chức gồm sinh viên, học giả và cựu sinh viên muốn vận động ĐH Oxford từ bỏ nhiên liệu hóa thạch. Tổ chức này chỉ trích ĐH Oxford vì nhận tài trợ từ bà Thảo, cho rằng Tập đoàn SOVICO đang làm việc với các công ty nhiên liệu hóa thạch. Điều này, vì thế, sẽ mâu thuẫn với các chính sách nhằm giảm phát thải ròng về 0 của ĐH Oxford.
Trả lời phỏng vấn tờ The Telegraph trước đây, bà Thảo từng cho biết: “Tôi tin ĐH Oxford là nơi phù hợp để biến mong muốn đóng góp lâu dài của tôi cho nhân loại thông qua giáo dục, đào tạo và nghiên cứu thành hiện thực. Qua việc quyên góp cho Linacre College, chúng tôi hy vọng sẽ có những đóng góp đáng kể để nâng cao truyền thống và danh tiếng của ĐH Oxford”.
Linacre College là một trong những trường trẻ nhất của ĐH Oxford, được thành lập vào năm 1962 dưới tư cách là một cộng đồng sau ĐH dành cho nam và nữ, rồi trở thành trường độc lập vào năm 1986. Khoản tài trợ của bà Thảo từng được dự kiến sẽ dùng để cấp học bổng, xây dựng một trung tâm sau ĐH mới cũng như hỗ trợ các hoạt động hằng ngày của trường.
Mức tài trợ của bà Thảo từng được xem là số tiền cao nhất mà cá nhân quyên góp cho ĐH Oxford. Trước đó, nhiều người đã tài trợ cho trường như tỉ phú Stephen Schwarzman (150 triệu bảng Anh), anh em nhà Reuben (80 triệu bảng Anh), vợ chồng Michael Moritz, Harriet Heyman (75 triệu bảng Anh)… Đa số những nhà tài trợ sau đó đều được ĐH Oxford gắn tên cho các trường, viện, trung tâm nghiên cứu của ĐH này.