>> Giá xe máy cuối năm giảm mạnh, hết thời “chặt chém” khách hàng
Doanh số bán xe máy xăng giảm sâu
Báo cáo của Hiệp hội Các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM) năm 2023 cho thấy, nhu cầu xe máy xăng suy giảm mạnh. Cụ thể, 5 thành viên VAMM là Honda, Yamaha, Piaggio, Suzuki và SYM chỉ đạt tổng doanh số bán 2.561.212 xe trong năm 2023. Nếu so với doanh số bán năm 2022 là 3.003.160 xe, đã giảm trên 16%.
Hiện tại, 5 thành viên VAMM đang cung cấp cho thị trường Việt Nam các dòng sản phẩm bao gồm: xe số, xe tay ga, xe tay côn và xe thể thao, chiếm gần 90% thị phần xe máy cả nước.
Ngoài khó khăn về kinh tế, xu hướng chuyển sang sử dụng xe máy điện được cho là nguyên nhân quan trọng, khiến doanh số bán xe máy xăng giảm mạnh.
Theo số liệu của Bộ Giao thông Vận tải, tính đếnn hết năm 2023, cả nước có gần 75 triệu xe máy các loại lưu hành, trong đó có 2,3 triệu xe máy điện. Tiêu thụ xe máy xăng sẽ giảm dần, ngược lại xe máy điện sẽ tăng lên. Còn theo số liệu của Bộ Công thương, doanh số tiêu thụ xe máy điện tại Việt Nam đã tăng khoảng 30% - 35% trong những năm gần đây.
Báo cáo phân tích của Vero, đơn vị tư vấn truyền thông thương hiệu tại ASEAN gần đây cho biết, với dân số lên đến 98 triệu người, Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể trong việc tiếp nhận xe máy điện, trở thành thị trường xe máy điện lớn thứ hai trên thế giới, sau Trung Quốc. Người tiêu dùng Việt Nam đang dần xem xe máy điện là phương tiện di chuyển bền vững và thân thiện với môi trường.
Xét về mặt chi phí thì sử dụng, xe máy điện tiết kiệm hơn hẳn xe máy xăng. Chi phí nạp điện thấp hơn đổ xăng, lại không phải thay dầu định kỳ, ít phải bảo dưỡng và dễ sửa chữa hơn. Đây là những lợi thế của xe máy điện.
Không những thế, xe máy điện hiện nay không chỉ đa dạng về mẫu mã mà còn được thiết kế đẹp mắt, có quãng đường di chuyển ngày càng xa hơn, tốc độ nhanh hơn và thời gian sạc pin ngắn hơn. Vì vậy, đang trở thành lựa chọn tối ưu, so với xe máy xăng, nhất là khi giá xăng ngày càng tăng cao và giá xe xăng ngày một đắt hơn.
Tạo lợi thế cho xe máy điện “made in Việt Nam”
Trong khi đó, dù thừa nhận xe điện sẽ là xu hướng tiêu dùng đang diễn ra nhưng các doanh nghiệp xe máy thành viên VAMM đang thể hiện sự chậm chuyển đổi sản phẩm. Đến nay, Honda Việt Nam mới chỉ nhập về 2 mẫu xe máy điện để thí điểm sử dụng. Còn Yamaha Việt Nam thì sản xuất, lắp ráp mẫu xe điện Yamaha NEO’S để xuất khẩu sang châu Âu, mãi tới đầu năm nay, mới bán cho khách hàng trong nước với giá 49 triệu đồng/chiếc.
Sự hứng thú với xe máy xăng đang giảm dần, khiến nhu cầu giảm, dẫn đến doanh số bán xe máy xăng có thể sẽ giảm sâu hơn nữa trong thời gian tới. Ngược lại, tốc độ dịch chuyển từ xe máy xăng sang xe máy điện tăng nhanh. Theo dự báo của Bộ Công thương, đến năm 2030 sẽ có khoảng 22% số xe máy hai bánh lưu hành là xe điện.
Hiện các doanh nghiệp Việt Nam đang chiếm 70% thị phần xe máy điện. Tuy nhiên, các doanh nghiệp lớn trong ngành xe 2 bánh thế giới đã chú ý tới thị trường Việt Nam. Thời gian tới, sẽ có nhiều doanh nghiệp nước ngoài nhập cuộc và tung ra nhiều mẫu xe máy điện cạnh tranh với doanh nghiệp Việt.
Ông Phạm Đình Thức, Giám đốc công ty TNHH Thương mại Tấn Thành (Thái Bình) cho rằng, để tạo sức cạnh tranh cho dòng xe máy điện “made in Việt Nam”, Nhà nước nên có những chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp nội địa. Cụ thể như miễn, giảm thuế nhập khẩu với một số linh kiện phục vụ sản xuất lắp ráp xe. Đồng thời, hỗ trợ doanh nghiệp chi phí vay vốn, thuê đất, thuê nhà xưởng sản xuất, xây dựng các trạm sạc. Được như vậy, đảm bảo các sản phẩm xe máy điện “made in Việt Nam” sẽ có chi phí rẻ hơn và sử dụng thuận tiện hơn. Người tiêu dùng sẽ lựa chọn thay cho xe chạy xăng, góp phần bảo vệ môi trường.