Chiến thuật sử dụng UAV mới của Nga khiến Ukraine không kịp trở tay

Các cuộc oanh tạc gần đây của Nga vào một loạt thành phố Ukraine đã làm dấy lên một xu hướng mới đáng lo ngại đối với Kiev, đó là ngày càng có nhiều máy bay không người lái cảm tử của Nga xâm nhập hoặc né tránh thành công hệ thống phòng không của Ukraine.

Máy bay không người lái Lancet. Ảnh: TASS

Tỷ lệ đánh chặn ngày càng thấp

Nga đã tiến hành một loạt cuộc tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái nhằm vào Ukraine trong tuần qua, bắt đầu từ đêm 29/12/2023 và tiếp tục kéo dài đến đầu ngày 2/1/2024. Ukraine đã đáp trả bằng việc tấn công thành phố biên giới Belgorod của Nga hôm 30/12/2023.

Theo giới phân tích, những cuộc tấn công chớp nhoáng của Nga nhằm mục đích đánh sập cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine, tiếp tục làm suy yếu nền kinh tế nước này và làm xói mòn ý chí của quân đội đối phương.

Oleksandr Merezhko, một thành viên Quốc hội Ukraine cho biết: “Trong một cuộc xung đột tiêu hao, vấn đề cốt yếu là bên nào sẽ chống chịu tốt hơn. Ukraine sẵn sàng chiến đấu trong nhiều năm vì chúng tôi không có lựa chọn nào khác”.

Ukraine đã sử dụng kho vũ khí phòng không đa dạng của nước này do phương Tây cung cấp để bắn hạ các loại đạn dược, UAV và tên lửa của Nga. Nhưng Moscow cũng đang điều chỉnh chiến thuật để các cuộc tấn công đạt hiệu quả cao hơn.

Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) có trụ sở tại Washington cho biết, có sự gia tăng đáng kể tỷ lệ máy bay không người lái Shahed do Iran sản xuất “xuyên thủng hoặc né tránh hệ thống phòng không của Ukraine.

Theo ISW, trong các cuộc tấn công vào các ngày 30-31/12, Nga đã sử dụng tên lửa và máy bay không người lái tấn công các cơ sở dân sự, quân sự và cơ sở hạ tầng của Ukraine ở các tỉnh Kharkov, Kherson, Mykolaiv và Zaporizhzhia. Trong số 49 máy bay không người lái Shahed mà Moscow sử dụng, không quân Ukraine chỉ bắn rơi được 21 chiếc. “Tỷ lệ đánh chặn của lực lượng phòng không Ukraine thấp hơn đáng kể so với trước đây”, ISW lưu ý.

Cách Nga thay đổi chiến thuật dùng UAV

Người phát ngôn của lực lượng không quân Ukraine, ông Yuriy Ihnat cho rằng sở dĩ tỉ lệ đánh chặn thấp hơn dự kiến là có sự thay đổi trong chiến lược máy bay không người lái của Nga.

Theo các blogger quân sự của Nga, Moscow đang thực hiện một loạt biện pháp khiến máy bay không người lái của họ hoạt động hiệu quả hơn. Chẳng hạn, phiên bản mới của UAV Shahed - được biết đến với tên gọi Geraniums - được sơn màu đen và một số thậm chí còn được trang bị động cơ phản lực. Bên cạnh đó, chúng được làm bằng vật liệu hấp thụ một phần tín hiệu vô tuyến, khiến radar khó phát hiện hơn. Điều này khiến các đội săn máy bay không người lái của Ukraine ngày càng gặp nhiều thách thức lớn.

Hãng thông tấn Ukrinform dẫn lời ông Yuriy Ihnat nêu rõ: “Nga đã sử dụng vật liệu carbon, vật liệu hấp thụ tín hiệu radar và thay đổi đổi màu sơn. Điều này sẽ làm phức tạp công việc của lực lượng phòng không, đặc biệt gây khó khăn cho quá trình quan sát của các nhóm hỏa lực cơ động. Sự thay đổi chiến thuật của Nga đã dẫn đến sự thay đổi luật chơi”.

Ông Inhat cho biết, kể từ khi xung đột nổ ra đến ngày 31/12, Nga đã phóng khoảng 3.700 máy bay không người lái cảm tử vào Ukraine, trong đó lực lượng phòng thủ Ukraine đã bắn hạ khoảng 2.900 chiếc. “Vẫn chưa rõ liệu tỷ lệ đánh chặn của Ukraine có tiếp tục giảm hay không”, ISW lưu ý.

Nga được cho là đã triển khai cả UAV góc nhìn thứ nhất (FPV) và UAV tự sát nhắm vào các thành phố lớn của Ukraine, chủ yếu tấn công cơ sở hạ tầng năng lượng và các mục tiêu quân sự. Chẳng hạn, trong cuộc tấn công thành phố Odessa thời gian gần đây, Moscow đã sử dụng 44 máy bay không người lái. Ukraine cho biết họ đã bắn hạ 34 chiếc, nhưng những chiếc còn lại đã phá hủy nhiều cơ sở năng lượng, khiến Ukraine mất điện trong nhiều ngày.

Ngoài việc sử dụng UAV góc nhìn thứ nhất (FPV) và UAV tự sát khiến tiền tuyến trở thành cơn ác mộng với đối phương, Nga cũng cố gắng áp đảo lực lượng phòng không Ukraine bằng các cuộc tấn công liên tục bằng tên lửa đạn đạo và tên lửa hành trình.

Cuộc xung đột tại Ukraine được định hình bằng mối đe dọa thường trực từ máy bay không người lái khi quân đội hai nước đều tận dụng tiềm năng chiến lược và tính sát thương của chúng. Nga và Ukraine không chỉ sử dụng các máy bay không người lái quân sự như R18, hay Shahed mà còn sử dụng máy bay không người lái thương mại.

Bên cạnh những UAV giá rẻ và dễ lắp ráp chẳng hạn như DJI Mavics của Trung Quốc, cả Nga và Ukraine cũng sử dụng những UAV có chất lượng cao, được tích hợp bom và nhiều loại chất nổ. Trong tất cả các loại máy bay không người lái, UAV FPV được cho là lợi hại hơn cả, nhưng việc vận hành đòi hỏi các binh sỹ phải thành thạo rất nhiều kỹ năng. “Chúng được sử dụng để thực hiện những thao tác thực sự đáng kinh ngạc. Chúng có thể tiêu diệt những hệ thống được bảo vệ tốt và kiên cố như xe tăng, bay vòng quanh thân xe để tìm ra điểm dễ bị tấn công nhất và tạo ra lực sát thương tối đa”.

Đối với một số trường hợp, việc sử dụng một máy bay không người lái đơn lẻ không hiệu quả, khi đó các đơn vị vận hành có thể triển khai một loạt UAV để săn lùng mục tiêu, truy đuổi binh sỹ đối phương, tiêu diệt xe tăng hoặc xe chiến đấu bọc thép.

“UAV đang định hình sự nhận thức mới về cuộc xung đột và các video trên chiến trường có thể cung cấp cho người xem bức tranh toàn cảnh về quá trình hoạt động của chúng. Tất nhiên, chúng không thể đại diện cho những gì đang diễn ra rộng rãi trong quá trình chiến đấu”, Stacie Pettyjohn - chuyên gia tại Trung tâm An ninh Mỹ mới lưu ý.

Nguồn: vov.vn