Một thế giới mùi hương lạ thường

Courtney Rafuse - một chuyên gia bào chế nước hoa đang làm việc tại Toronto (Canada) - thích hương ngọt nồng của trái cây chín rục. Cô đã đưa thêm loại hương đặc trưng này vào các dòng sản phẩm độc đáo của Universal Flowering - thương hiệu nước hoa cô sáng lập năm 2016. Bất ngờ thay, tổ hợp mùi hương thoạt nghe dường như không hề ăn khớp - mùi kim loại rỉ sét hòa cùng mùi trái cây chín nhũn - đã hấp dẫn đông đảo khách hàng thích sự độc đáo.

Age of Innocence được Jipa-Slivinschi sáng chế trong giai đoạn đại dịch COVID-19 với hy vọng kết nối mọi người qua những mùi hương đời thường - Nguồn ảnh: Toskovat

Phá vỡ định nghĩa nước hoa truyền thống

Công ty của Rafuse là minh chứng điển hình phản ánh một trào lưu nước hoa mang tính phá cách táo bạo. Theo đó, những nốt hương dị thường giúp tạo thành sản phẩm cá tính.

Thực chất, ngành sản xuất nước hoa vẫn luôn tồn tại một số nguyên liệu được đánh giá là khác biệt. Tiêu biểu phải kể đến long diên hương - một dạng vật chất màu xám hình thành bên trong hệ tiêu hóa của cá voi. Giới nghệ nhân đã ưa thích sử dụng chúng để tạo điểm nhấn cho nước hoa cao cấp từ thế kỷ X.

Ví dụ khác là xạ hương - dịch tiết ra từ cơ thể loài cầy hương có khả năng làm dịu tâm trí. Dù có mùi hăng cay không dễ ngửi ở dạng đặc tự nhiên nhưng khi đã qua xử lý, nó có thể góp mặt trong hoạt động điều chế nước hoa hàng trăm năm qua.

Ngày nay, do quy trình thu hoạch bị chỉ trích bởi các tổ chức bảo vệ động vật, nhiều doanh nghiệp chuyển sang dùng chiết xuất xạ hương nhân tạo.
Gần đây, người tiêu dùng, nhất là người đam mê sưu tầm nước hoa, có vẻ đã dần mất hứng thú với những mùi hương dịu ngọt hay nồng nàn cổ điển. Ngược lại, định hướng tiếp cận thẳng thắn, gần gũi hơn, cùng lối thiết kế biến tấu thú vị đang biểu thị cho nỗ lực tái định nghĩa khái niệm nước hoa đương đại.

Khoảng 2 thập niên qua, loạt thương hiệu độc lập như Marlou (Pháp), Wolf Brothers (Ba Lan)… xây dựng danh tiếng trên thị trường quốc tế nhờ các sản phẩm nước hoa thủ công sở hữu mùi hương tương tự mùi từ… tuyến mồ hôi hay hương cỏ cây, động vật hoang dã gợi nhớ không gian núi rừng.

Bộ sưu tập nước hoa từ thực vật đã tuyệt chủng của thương hiệu Future Society - Nguồn ảnh: Future Society

Ngành sản xuất nước hoa - được dự đoán sẽ có giá trị hơn 49 tỉ USD trước năm 2029 - luôn chịu ảnh hưởng bởi tên tuổi lớn như LVMH, Coty và L’Oréal với các nguyên liệu tạo hương kinh điển, mang tính biểu tượng. Song song đó, đang tồn tại một số nhà sản xuất nhỏ lẻ nhưng tự do hơn về tư duy, muốn “phác họa cuộc sống thật” thông qua nghệ thuật sáng chế nước hoa.

“Tôi thích sắc hương ngọt nồng, thậm chí hơi hăng của những loài hoa trái tự nhiên. Tuy không đẹp đẽ, sang trọng, mùi hương ấy gợi nhắc chúng ta về quá trình sinh trưởng rồi lụi tàn của sự sống. Chúng đem lại chiều sâu đáng nhớ cho trải nghiệm khứu giác” - Rafuse bày tỏ.

Từ hoa cỏ tuyệt chủng đến... Coca-cola

Sáng tạo để tôn vinh vẻ đẹp cuộc sống đôi khi có thể vượt cả ranh giới thời gian. Future Society là một ví dụ sống động. Thương hiệu nước hoa bền vững trực thuộc công ty công nghệ mỹ phẩm Arcaea (trụ sở tại bang Massachusetts, Mỹ) đang sở hữu hương thơm từ những loài hoa đã tuyệt chủng.

Giải mã trình tự DNA của một số loài thực vật đã biến mất hoàn toàn trên Trái đất, đội ngũ chuyên gia đã cho ra đời dòng sản phẩm gồm 6 hương thơm độc nhất vô nhị.

Là sáng tạo của Courtney Rafuse, nước hoa Heliotrope Milkbath được mô tả “mang lại xúc cảm bồng bềnh như đang sưởi nắng”. Mùi hương là sự hòa trộn giữa hương trái mơ chín mọng, hạt vani hăng nhẹ và bột phấn em bé - Nguồn ảnh: Universal Flowering

Dẫn đầu dự án lý thú trên, Giám đốc sáng lập Arcaea - nhà khoa học Jasmina Aganovic - tiết lộ: “Có lẽ thế giới nước hoa chưa từng có một chuyến hành trình trở về quá khứ thông qua mùi hương như với Future Society. Tôi tin rằng khoa học hiện đại đang chứng tỏ tiềm năng vô hạn nhằm giúp chúng ta hồi sinh các giá trị tự nhiên”.

Mẫu vật Arcaea sử dụng được nuôi cấy ở phòng thí nghiệm thuộc Ginkgo Bioworks - một công ty nghiên cứu công nghệ sinh học cũng đang hoạt động tại Massachusetts. Sau khi trồng thành công những cánh hoa quý hiếm, Ginkgo chia sẻ chúng với nhóm của Aganovic.

Câu chuyện cuốn hút đằng sau 6 nguyên liệu đặc biệt đã tuyệt chủng được giới thiệu trên bao bì sản phẩm. Chẳng hạn Invisible Woods, với nốt hương chủ đạo chiết xuất từ wendlandia angustifolia - loài hoa phổ biến một thời ở vùng núi phía tây Ấn Độ, biến mất sau năm 1917 vì hạn hán.

Grassland Opera lại sở hữu hương tươi mát, phảng phất chút trầm, ngọt của một loài thực vật từng mọc dại quanh vùng đồng bằng Bắc Mỹ nhưng không còn xuất hiện từ giữa thế kỷ XIX. Ấn tượng hàng đầu phải kể đến Solar Canopy - mô phỏng hương thơm thanh dịu như hoa dâm bụt và nồng ấm như hương trái cây nhiệt đới, đến từ một giống hoa hình dáng kỳ dị lần cuối được nhìn thấy ở Hawaii vào thập niên 1910.

Solar Canopy chứa một nguyên liệu cực kỳ quý hiếm - hibiscadelphus wilderianus, loài hoa đặc thù trên đảo Hawaii nay đã tuyệt chủng - Nguồn ảnh: Future Society

Thông qua Future Society, bên cạnh sự hấp dẫn của hương thơm, Aganovic kỳ vọng có thể khích lệ mọi người hứng thú hơn trước các sản phẩm tiêu dùng ứng dụng nền tảng khoa học. “Nước hoa vốn dĩ là một thành tựu hòa quyện giữa khoa học và nghệ thuật. Công nghệ ngày càng tân tiến đang trợ giúp con người sáng tạo và mở rộng góc nhìn cuộc sống theo cách chúng ta chưa từng thực hiện được” - cô nói.

Ẩn chứa thông điệp đáng suy ngẫm còn có Toskovat - một hãng nước hoa thủ công từ Romania được biết đến bởi khả năng “đóng gói hồi ức” trong từng sản phẩm.

Chỉ mới 2 năm tuổi nhưng thương hiệu đã nhanh chóng ghi dấu ấn rõ nét với hàng loạt tổ hợp mùi hương không tuân theo bất kỳ khuôn mẫu nào. Bán chạy hàng đầu trong bộ sưu tập đầu tiên hãng ra mắt năm 2022 có Age of Innocence - hương gỗ, cỏ hương bài hòa lẫn với hương kẹo bông gòn, kèm theo mùi của kim loại và da thuộc. Génération Godard có phần trừu tượng lẫn tươi vui hơn với nốt hương chính nổi bật gồm hương bắp rang bơ, thuốc lá và… Coca-Cola.

“Khi tạo ra Age of Innocence, tôi nghĩ về một chiều nhàn nhã chạy xe đạp. Khung xe thoáng mùi kim loại đặc thù. Vài chiếc xe hơi có ghế bọc da đậu gần đó. Lũ trẻ trong khu phố đang say sưa ăn kẹo bông gòn. Một mùa hè đã chìm vào ký ức tuổi trẻ, nóng nực nhưng vô lo. Tương tự, Génération Godard là cách tôi nhớ về một buổi hẹn hò tại rạp phim. Luôn có một số mùi hương rất riêng ở nơi đó, mùi bơ thơm ngon từ gói bắp rang, thoang thoảng mùi khói thuốc lá và mùi nước ngọt có gas” - David-Lev Jipa-Slivinschi - nhà sáng lập và chuyên gia điều chế nước hoa của Toskovat - chia sẻ.

Akro (thành lập năm 2018 tại Cannes, Pháp) gây ấn tượng với loạt sản phẩm nước hoa cá tính mô phỏng hương rượu whisky, thuốc lá, mực in… - Nguồn ảnh: Akro Fragances

Anh nói thêm: “Mấy năm trước, giữa lúc đại dịch còn hoành hành, khi lên kế hoạch thành lập công ty, tôi đã luôn nghĩ về tính kết nối giữa người với người. Những mùi hương khơi gợi hoài niệm chúng tôi tạo ra khởi nguồn từ suy nghĩ ấy. Chúng không phải ký ức của riêng tôi. Chúng thuộc về bạn, về mọi người”.