Quyết tâm mở thị trường
Theo Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) có trụ sở tại Mỹ, Trung Quốc đã chi 230,8 tỷ USD trong hơn 10 năm qua, để phát triển ngành công nghiệp ô tô điện. Từ năm 2009 đến 2023, quy mô hỗ trợ của Chính phủ Trung Quốc chiếm 18,8% tổng doanh số bán ô tô điện.
Nhờ khoản tài trợ “hào phóng” của chính quyền mà ngành công nghiệp xe điện Trung Quốc đã có sự tăng trưởng mạnh mẽ. Đến nay “dòng chảy” của xe điện Trung Quốc đang tràn ra ngoài biên giới ngày càng nhiều. Năm ngoái, Trung Quốc cũng đã xuất khẩu 4,91 triệu ô tô ra thế giới, trong đó chiếm tỷ lệ lớn là xe điện.
Tại Việt Nam, những hãng ô tô nằm trong top 10 của Trung Quốc như: BYD, Geely, Chery, Great Wall, SAIC, Wuling… đều đã hiện diện và đều có những sản phẩm xe điện thâm nhập thị trường.
Đại diện của BYD cho biết, Việt Nam là thị trường tiềm năng và quan trọng, vì có dân số hơn 100 triệu người, trong đó, người trẻ tuổi chiếm tỷ lệ cao. Những người trẻ thường rất nhanh nhạy trong việc nắm bắt xu hướng công nghệ, kỹ thuật mới và sẵn sàng đón nhận xe điện.
Theo dự báo của Bộ Công Thương, thị trường ô tô Việt Nam sẽ đạt quy mô 1 triệu xe vào năm 2030 và từ 1,5 - 1,8 triệu xe sau năm 2035. Không những thế, Chính phủ Việt Nam đã đặt ra các mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính và khuyến khích chuyển đổi sang sử dụng năng lượng sạch. Với lĩnh vực giao thông vận tải, đã có lộ trình cụ thể: đến năm 2040 sẽ từng bước hạn chế, tiến tới dừng sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu xe ô tô, mô tô, xe gắn máy dùng nhiên liệu hóa thạch. Đến năm 2050, toàn bộ phương tiện sẽ chuyển đổi sang sử dụng điện, năng lượng xanh. Với định hướng này, mở ra tương lai đầy hứa hẹn cho xe điện. Đây cũng là lý do mà các hãng xe của Trung Quốc gia nhập thị trường Việt Nam ngày càng nhiều, cùng với những kế hoạch đầy tham vọng.
Tại Việt Nam, từ tháng 8/2023, hãng xe Wuling đã liên kết với Công ty cp Ô tô TMT lắp ráp mẫu xe điện mini Wuling HongGuang trong nhà máy ở Hưng Yên và sắp tới là những sản phẩm khác như Wuling Bingo, Wuling Baojun Yep… Tập đoàn Ô tô Chery đã liên doanh với Tập đoàn Geleximco, đầu tư nhà máy sản xuất lắp ráp ô tô, tổng vốn 800 triệu USD, tại Thái Bình, khởi công vào cuối năm 2024, sẽ phát triển nhiều mẫu xe thuần điện mang thương hiệu Omoda và Jeacoo. Các hãng xe khác như Tập đoàn Công nghiệp Ô tô Thượng Hải (SAIC) đang lên kế hoạch đầu tư dự án sản xuất ô tô tại Việt Nam…
Ô tô Trung Quốc sắp tràn ngập?
Sắp tới, đại lý của các hãng xe Trung Quốc sẽ “mọc lên như nấm” trên khắp Việt Nam. BYD sẽ khai trương 15 đại lý bán lẻ trong năm nay và có kế hoạch mở 50 đại lý trên cả nước. Còn Chery sẽ mở 20 đại lý 3S trong năm nay, theo kế hoạch sẽ tăng lên 30 đại lý vào năm 2025 và 100 đại lý vào năm 2028. SAIC hiện đã mở tới hơn 30 đại lý và vẫn tiếp tục “phủ sóng” trong thời gian tới. Các hãng xe Trung Quốc như: SAIC, Chery, BYD… đều có tham vọng lọt vào top 10 doanh nghiệp lớn nhất trên thị trường Việt Nam.
Mặc dù hạ tầng cho xe điện vẫn còn hạn chế, nhưng qua trao đổi, các doanh nghiệp ô tô Trung Quốc tại Việt Nam cho biết, sẽ cùng hợp tác với nhau và bắt tay với bên thứ 3 để phát triển hệ thống trạm sạc dùng chung. Những động thái của các hãng xe Trung Quốc cho thấy, có vẻ như họ không ngại "khó" và rất quyết tâm “tấn công” thị trường đầy tiềm năng Việt Nam.
Tại Việt Nam, Nhà nước đã ban hành những chính sách ưu đãi dành cho xe điện như: miễn lệ phí trước bạ trong 3 năm (từ tháng 3/2022 đến tháng 3/2025), giảm thuế tiêu thụ đặc biệt trong 5 năm từ tháng 3/2022-3/2027)... nhằm khuyến khích người dân sử dụng. Tuy nhiên, so với các quốc gia khác, những ưu đãi này còn khá khiêm tốn
Chiến lược phát triển ngành công nghiệp ô tô Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, do Bộ Công Thương soạn thảo, sẽ trình Chính phủ phê duyệt vào cuối năm nay, đã xác định ô tô là ngành sản xuất quan trọng, không chỉ đóng góp vào kinh tế- xã hội mà còn đáp ứng các yêu cầu mới, đi tiên phong trong vấn đề bảo vệ môi trường. Sẽ có những ưu đãi lớn để khuyến khích phát triển, tập trung cho xe sử dụng năng lượng tiết kiệm, năng lượng xanh.
Cộng đồng các doanh nghiệp đang chờ đợi một hệ thống chính sách khuyến khích đồng bộ và đột phá với xe xanh ban hành.
Như vậy, các hãng xe Trung Quốc không chỉ nhận được ưu đãi lớn từ quê nhà mà còn nhận được những ưu đãi tại thị trường Việt Nam, vì vậy càng có lợi thế cạnh tranh.
Vấn đề còn lại là phải thuyết phục được khách hàng Việt Nam vượt qua sự dè dặt, để mua những chiếc ô tô thương hiệu Trung Quốc.