Tình trạng lừa đảo trực tuyến chiếm đoạt tài sản vẫn diễn ra phức tạp

Ngày 13/5, Bộ Thông tin và Truyền thông đã tổ chức họp báo cung cấp thông tin về hoạt động của Bộ, của ngành thông tin và truyền thông trong tháng 4/2024 và kế hoạch triển khai thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm của Bộ trong thời gian tới. Đồng thời, Bộ cũng trao đổi với các cơ quan báo chí về những vấn đề liên quan đến hoạt động của Bộ, của ngành thông tin và truyền thông đang được báo chí và dư luận quan tâm.

Chia sẻ tại buổi họp báo, Trung tá Vũ Trọng Nghĩa - Phó trưởng Phòng 5, Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05), Bộ Công an - cho biết, trong thời gian gần đây, tình trạng lừa đảo, chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng diễn ra hết sức phức tạp, với nhiều thủ đoạn tinh vi.

Trung tá Vũ Trọng Nghĩa - Phó trưởng Phòng 5, Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an

Bộ Công an đã phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông xây dựng những phương án, kịch bản để tuyên truyền, cảnh báo tới người dân, trong đó tổng hợp 24 hình thức lừa đảo phổ biến, được công bố để giúp người dân nhận diện và phòng chống vào cuối năm 2023.

Một số hình thức lừa đảo trên không gian mạng mà người dân cần lưu ý (Nguồn: Cục An toàn thông tin)

Tuy nhiên, theo Trung tá Vũ Trọng Nghĩa, đến thời điểm hiện tại, từ 24 hình thức đó, các đối tượng lừa đảo vẫn tiếp tục nghiên cứu hàng ngày, hàng giờ để tích hợp và phát triển thành những phương thức, thủ đoạn mới, khiến người dân gặp nhiều khó khăn trong việc nhận diện các phương thức lừa đảo.

"Trong thời gian qua, để giải quyết trước mắt tình trạng lừa đảo trực tuyến, chúng tôi nhận thấy công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức, kiến thức của người dân để đối phó với tình trạng lừa đảo trực tuyến là yếu tố đặc biệt quan trọng nhất. Trên cơ sở đó, vừa qua, Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao đã xây dựng trang fanpage của Cục mang tên "Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao", thông qua nền tảng mạng xã hội để tuyên truyền về các phương thức, thủ đoạn lừa đảo hàng ngày và phối hợp với các đơn vị truyền thông liên quan để xây dựng kịch bản, làm sao để ngắn gọn, dễ hiểu, phổ biến những kiến thức về phòng ngừa các phương thức, thủ đoạn lừa đảo" - Phó trưởng Phòng 5 của A05 chia sẻ.

Song song với đó, Trung tá Vũ Trọng Nghĩa cho biết, vừa qua, Hiệp hội An ninh mạng quốc gia đã phối hợp với các doanh nghiệp để xây dựng phần mềm nhận diện tội phạm lừa đảo, dự kiến sẽ triển khai đưa lên các chợ ứng dụng, cài trên các thiết bị di động thông minh, tích hợp dữ liệu về phòng, chống tội phạm lừa đảo của các Bộ, ngành có liên quan, trong đó có Bộ Công an, Bộ Thông tin và Truyền thông và Ngân hàng Nhà nước. Người dân sau khi cài đặt ứng dụng có thể cập nhật kiến thức, biết nhận diện các hình thức lừa đảo, các nguy cơ bị lừa đảo, tấn công trực tuyến trên không gian mạng.

Thời gian qua, lực lượng an ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao trên cả nước đã tiếp nhận rất nhiều đơn thư tố giác và đã tiến hành xác minh, điều tra, xử lý.

Đối với câu hỏi vì sao các đối tượng lừa đảo trực tuyến lại hoạt động công khai và ngang nhiên như vậy, gần như thách thức lực lượng chức năng tại Việt Nam, Trung tá Vũ Trọng Nghĩa cho rằng, có một số lý do.

Thứ nhất là trong việc quản lý các nền tảng xuyên biên giới, luật pháp của Việt Nam đang trong quá trình xây dựng và hoàn thiện, đặc biệt là Nghị định 72 đang được sửa đổi, sẽ sớm được trình Chính phủ xem xét thông qua. Khi Nghị định sửa đổi này được ban hành sẽ giúp kiểm soát định danh được các tài khoản mạng xã hội xuyên biên giới, trên cơ sở đó mới có căn cứ pháp lý để yêu cầu các tổ chức xuyên biên giới cung cấp thông tin liên quan đến các tài khoản mạng xã hội mạo danh cơ quan chức năng, mạo danh tổ chức, cơ quan, doanh nghiệp Nhà nước để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật.

Lý do thứ hai là bởi các đối tượng lừa đảo hiện nay đã có cách thức, phương thức lừa đảo thay đổi so với trước. Bây giờ, các đối tượng hoạt động manh động hơn, có sự hoạt động xuyên biên giới, có sự câu kết của các đối tượng trong nước và nước ngoài, lấy các địa bàn tại các quốc gia, khu vực lân cận ngoài Việt Nam để làm địa điểm thực hiện hành vi vi phạm pháp luật. Do đó, quá trình điều tra, truy vết các hoạt động phạm tội cần phải có sự hợp tác quốc tế giữa các quốc gia. Vì liên quan đến pháp luật và những quy định về công tác hợp tác quốc tế nên quá trình điều tra, xác minh, xử lý cần nhiều thời gian hơn so với đối tượng lừa đảo hoạt động trong nước.

Trung tá Vũ Trọng Nghĩa cho biết, thời gian trước mắt, Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao đã phối hợp với Cục An toàn thông tin, Bộ Thông tin và Truyền thông để rà quét các tài khoản mạng xã hội mạo danh các đơn vị chức năng, các văn phòng luật sư, cơ quan pháp lý khác để lừa đảo công dân Việt Nam. Cục cũng trao đổi thông tin và có kênh để tương tác trực tiếp với Facebook để ngăn chặn các thông tin lừa đảo trong thời gian nhanh nhất có thể.