Trung Quốc tiên phong xe tự lái

Một đội xe gồm 500 chiếc taxi tự động, vận hành liên tục mà không cần đến tài xế dự phòng ngồi trước tay lái, là minh chứng cho tham vọng của Baidu - tập đoàn công nghệ hàng đầu Trung Quốc. Tập đoàn này cũng có kế hoạch mở rộng đội xe lên 1.000 chiếc tại Vũ Hán, theo The New York Times.

Thoải mái chạy thử

Trên khắp Trung Quốc, có hơn 16 thành phố đã mở cửa cho việc thử nghiệm công nghệ lái xe tự động, tức xe tự hành. Ít nhất 19 nhà sản xuất ô tô đang trong vào cuộc đua hướng tới việc dẫn đầu thị trường toàn cầu. Chính phủ Trung Quốc không chỉ hỗ trợ việc chỉ định khu vực thử nghiệm mà còn kiểm soát thông tin trên mạng trong nước về vấn đề an toàn của loại xe này, nhằm giảm bớt lo ngại của người dân.

Trung Quốc tiên phong xe tự lái — Xe tự lái thế hệ mới của Baidu

Theo khảo sát của hãng chuyên về xe cộ J.D. Power, người dùng xe ở Trung Quốc có xu hướng tin tưởng vào khả năng điều khiển của máy tính hơn so với người Mỹ. "An toàn là ưu tiên hàng đầu, và tôi tin rằng mọi thứ đều đã được kiểm định cẩn thận," ông Trương Minh, chủ cửa hàng tạp hóa tại Vũ Hán, chia sẻ.

Tại sao Trung Quốc lại đang dẫn đầu trong việc phát triển xe tự lái? Một phần nhờ vào việc kiểm soát chặt chẽ dữ liệu. Các công ty nước này đã thiết lập các trung tâm nghiên cứu tại Mỹ và châu Âu, nhưng mọi nghiên cứu tại Trung Quốc đều không được phép cung cấp ra nước ngoài.

Trong những năm trước đại dịch Covid-19, hơn một chục công ty Trung Quốc đã thiết lập các trung tâm nghiên cứu lái tự động tại California (Mỹ), chủ yếu ở Thung lũng Silicon. Một số, như Baidu, đã thuê hàng trăm kỹ sư phần mềm. Họ đã được phép của Sở Giao thông Vận tải California để thử nghiệm xe trên đường công cộng.

Các công ty này đã chuyển hầu hết nghiên cứu của họ về Trung Quốc trong thời gian đại dịch, khi Bắc Kinh phong tỏa biên giới nhưng vẫn cho phép các nhà nghiên cứu quan trọng trở về, the The New York Times. Họ tiếp tục làm việc tại Trung Quốc. "Nếu bạn lấy California ra khỏi phương trình, ngành công nghiệp lái tự động của Trung Quốc sẽ không tiến được như hôm nay," ông Michael Dunne, một nhà tư vấn ô tô tại San Diego chuyên về Trung Quốc, nhận xét.

An toàn là số một

Hãy quay lại với vấn đề an toàn. Đó vẫn là mối quan tâm hàng đầu. Trong khi Trung Quốc đẩy mạnh phát triển xe không người lái, các nước khác lại trở nên thận trọng hơn.

Các sự cố như dịch vụ taxi tự lái của General Motors tại Mỹ phải tạm dừng sau một tai nạn, hay việc Waymo - dự án xe tự lái của Google - đang phải chịu sự giám sát an toàn của một cơ quan liên bang, là những ví dụ điển hình. Ngay cả Ford và Volkswagen cũng đã phải đóng cửa dự án chung Argo AI, mặc dù vẫn tiếp tục thí nghiệm để phát triển công nghệ lái tự động.

Tesla - hãng xe điện hàng đầu của Mỹ - vẫn đang đặt niềm tin vào công nghệ tự lái, cho dù xe của hãng vẫn đò hỏi có tài xế ngồi trước tay lái giám sát. Elon Musk, tổng giám đốc Tesla, đã công bố kế hoạch ra mắt "Tesla Robotaxi" vào ngày 8 tháng 8 năm nay.

Trên thực tế, các nhà sản xuất ô tô điện Trung Quốc không hề kém cạnh. Họ đã giới thiệu các tính năng tự lái tiên tiến, vượt qua Tesla. Hai tập đoàn Trung Quốc Baidu, Huawei đang cung cấp các hệ thống tự động cho nhiều hãng xe trong nước,và Baidu còn hợp tác với cả Zhejiang Geely, thành lập liên doanh Jiyue, để sản xuất taxi robot.

Từ ngày 4.6, Trung Quốc đã cho phép 9 nhà sản xuất ô tô Trung Quốc — bao gồm Nio, BYD và SAIC Motor — tiếng hành thử nghiệm các hệ thống lái tự động tiên tiến vượt qua Tesla's Full Self-Driving. Ít nhất ban đầu, các thử nghiệm đều được thực hiện trong các khu vực hạn chế, không phải trên đường công cộng.

Sẽ nhanh chóng phát triển

Hiệp hội Kỹ sư Ô tô Trung Quốc dự báo rằng, vào năm 2030, có đến 20% số ô tô bán ra ở nước này sẽ hoàn toàn tự lái được, trong khi 70% sẽ dùng thêm công nghệ lái tự động tiên tiến. Nhưng đối với Mỹ, theo The New York Times, việc dự đoán sự phổ biến trong tương lai của xe không người lái thì rất khó vì nó phụ thuộc vào tốc độ chuyển đổi của các nhà sản xuất ô tô sang xe điện.

Trên thực tế, công nghệ tự lái hoạt động tốt hơn nhiều với xe điện pin so với xe chạy xăng hoặc hầu hết các xe loại xe lai xăng-điện. Động cơ điện có thể tăng hoặc giảm công suất mà ít bị trễ hơn trong các khoảng tăng nhỏ hơn.

Ở Trung Quốc, xe điện chiếm khoảng 25% thị trường, so với 7% tại Mỹ.

Cũng như nhiều công nghệ khác, bao gồm pin xe điện và tấm pin mặt trời, các công ty Trung Quốc đã phát triển xe không người lái thông qua nghiên cứu các phát minh của Mỹ, nhưng sau đó đã tiến xa hơn trong việc thương mại hóa.

Trung Quốc là một thị trường lớn cho Tesla và các công nghệ lái tự động tiên tiến của hãng, như Autopilot. Nhưng, như đã nói, Bắc Kinh đang siết chặt việc di chuyển dữ liệu ra khỏi Trung Quốc.

Tỉ phú Elon Musk đã đến thăm Bắc Kinh hồi tháng 4 vừa rồi để tìm kiếm sự chấp thuận cho công ty của mình cung cấp Full Self-Driving (hệ thống tự lái hoàn chỉnh) tại Trung Quốc. Ông đã đạt được các thỏa thuận giữ dữ liệu thu thập tại Trung Quốc, và có được bản đồ độ phân giải cao của các con đường Trung Quốc thông qua thỏa thuận với Baidu. Thường thì Trung Quốc không cho phép các công ty nước ngoài truy cập trực tiếp vào bản đồ độ phân giải cao rất quan trọng đối với các hệ thống lái tự động.

Lái xe tự động hoặc xe không người lái sử dụng các camera nhỏ gắn trên thân xe, hoặc trong một số trường hợp là hệ thống laser mini, để thu thập thông tin. Hầu hết dữ liệu đó được máy tính xử lý và ra quyết định về cách lái xe và tốc độ xe. The New York Time cho biết, cho dù hầu hết dữ liệu từ camera và laser trên xe không được tải lên cho các nhà sản xuất ô tô, nhưng khả năng theo dõi người và lập bản đồ các vị trí nhạy cảm đã khiến các chuyên gia an ninh lo ngại.

Châu Âu và Mỹ vẫn cho phép các nhà sản xuất gửi dữ liệu lái xe về Trung Quốc, nhưng điều này có thể thay đổi.

Từ các cảng biển ẩm ướt ở miền đông nam Trung Quốc như Thâm Quyến và Phúc Châu đến các đô thị trên núi ở miền tây Trung Quốc như Trùng Khánh và Thành Đô, các thành phố trên khắp Trung Quốc đang khuyến khích thử nghiệm rộng rãi về xe tự hành.