Trong khi đó, những hồ sơ đất đai phát sinh từ ngày 1.8 đến trước ngày UBND TP.HCM ban hành quyết định điều chỉnh bảng giá đất mới, thì áp dụng theo bảng giá đất cũ giai đoạn 2020 - 2024.
Đến nay do thành phố chưa ban hành bảng giá đất mới nên dẫn đến ách tắc rất lớn trong việc giải quyết các hồ sơ chuyển nhượng nhà đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất… khi luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực thi hành từ ngày 1.8.
Phải giải quyết ngay hồ sơ cho người dân
Liên quan đến gần 9.000 hồ sơ của người dân đang bị "treo" ở các chi cục thuế, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) đã có nhiều kiến nghị nhằm hạn chế những tổn thất cho người dân.
Theo HoREA, đối với 2.737 hồ sơ thuộc các trường hợp không phát sinh nghĩa vụ tài chính với Nhà nước, đề nghị Cục Thuế TP.HCM chỉ đạo các Chi cục Thuế giải quyết ngay vì các trường hợp này không phát sinh nghĩa vụ thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng bất động sản, lệ phí trước bạ và tất cả các hồ sơ này đều không bị vướng về pháp lý.
Đối với 5.448 hồ sơ thuế thu nhập cá nhân do chuyển nhượng bất động sản là do phải thực hiện quy định tại điều 17 Thông tư số 92/2015 (sửa đổi, bổ sung điều 12 Thông tư số 111/2013) của Bộ Tài chính. Cụ thể, trường hợp trên hợp đồng chuyển nhượng không ghi giá hoặc giá trên hợp đồng chuyển nhượng thấp hơn giá đất do UBND cấp tỉnh quy định thì giá chuyển nhượng được xác định theo bảng giá đất do UBND cấp tỉnh quy định. Tuy nhiên, tại thời điểm hiện nay, UBND TP.HCM chưa ban hành bảng giá đất điều chỉnh nên cơ quan thuế không dám giải quyết đối với các trường hợp trên đây và đã 2 lần có văn bản báo cáo lên UBND TP xin ý kiến.
Nhưng thực tế trong nhiều năm qua, UBND TP.HCM đã ban hành bảng giá sàn nhà, đất để làm căn cứ xem xét giá chuyển nhượng từng lần đối với các trường hợp chuyển nhượng quyền sử dụng đất để tính thuế thu nhập cá nhân. Khi cơ quan thuế phát hiện dấu hiệu khai thấp đã yêu cầu các bên kê khai lại nên đã thực hiện hiệu quả việc chống thất thu thuế và nâng cao nhận thức về nghĩa vụ nộp thuế của các đối tượng chịu thuế.
Do vậy, đề nghị Bộ Tài chính có văn bản hướng dẫn nghiệp vụ để xử lý 5.448 hồ sơ thuế thu nhập cá nhân do chuyển nhượng bất động sản tồn đọng tại TP.HCM từ ngày 1.8 đến nay. Trừ trường hợp cơ quan thuế phát hiện dấu hiệu kê khai giá chuyển nhượng thấp hơn giá nhà, đất do UBND cấp tỉnh quy định thì yêu cầu các bên kê khai lại và xem xét giải quyết như đã thực hiện trong các năm qua.
Luật đang có hiệu lực, tại sao thuế ngưng tính tiền sử dụng đất
Đối với 346 hồ sơ thu tiền sử dụng đất khi công nhận quyền sử dụng đất và 277 hồ sơ thu tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng đất, theo HoREA, luật Đất đai 2024 có hiệu lực thi hành từ ngày 1.8 quy định: Bảng giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành theo quy định của luật Đất đai 2013 được tiếp tục áp dụng đến hết ngày 31.12.2025. Bảng giá đất giai đoạn 2020 - 2024 trên địa bàn TP.HCM theo Quyết định số 02/2020 hiện vẫn điều chỉnh. Trong khi đến nay UBND TP.HCM chưa có một quyết định nào về việc tạm dừng áp dụng bảng giá đất theo Quyết định 20/2020 thì việc chi cục thuế ngưng xử lý hồ sơ là trái pháp luật.
Đồng thời, việc UBND TP có ban hành bảng giá đất điều chỉnh (nếu có) cũng không tác dụng lên những hồ sơ trước thời điểm ban hành quyết định. Nên việc các chi cục thuế dừng tính thuế như hiện tại là không hợp lý, không phù hợp, gây ùn tắc hồ sơ, gây bức xúc cho nhân dân, gây mất thời gian chỉ đạo của các cấp lãnh đạo. Chưa kể ảnh hưởng tới tài chính, gây thiệt hại nghiêm trọng cho người dân khi nhiều người phải vay "nóng" để mua nhà, đợi hồ sơ sang tên xong sẽ vay ngân hàng để trả.
Gấp rút ban hàng bảng giá đất điều chỉnh
Trường hợp cần thiết UBND cấp tỉnh quyết định điều chỉnh bảng giá đất theo quy định của luật này cho phù hợp với tình hình thực tế giá đất tại địa phương, HoREA đề nghị các cơ quan có thẩm quyền tại TP.HCM (cũng như các địa phương khác) phải nỗ lực sớm ban hành bảng giá đất điều chỉnh trong 1 - 2 tuần lễ tới đây để vừa giải quyết 8.808 hồ sơ tồn đọng tại cơ quan thuế, vừa để áp dụng bảng giá đất điều chỉnh cho 11 trường hợp theo quy định luật Đất đai 2024.
HoREA cũng đề nghị đơn vị tư vấn xác định giá đất và cơ quan soạn thảo khẩn trương rà soát, cân chỉnh, xác định các mức giá đất của dự thảo bảng giá đất điều chỉnh vừa đúng quy định pháp luật, vừa sát với tình hình thực tế về giá đất tại TP.HCM, vừa hợp tình hợp lý để trình Hội đồng thẩm định giá đất thành phố xem xét để trình UBND, HĐND TP xem xét thông qua trong thời gian sớm nhất có thể để tháo gỡ cho 8.808 hồ sơ đang bị tồn đọng tại cơ quan thuế.