Hà Nội 'ngấm ngầm' thu hồi sổ đỏ của dân

Người dân mua nhà của Mường Thanh chỉ được biết sổ đỏ bị thu hồi khi đến ngân hàng làm thủ tục vay mượn, hay đến cơ quan nhà nước làm thủ tục sang nhượng mà không nhận được bất cứ thông báo chính thức nào của Sở TN-MT Hà Nội.

Bao nhiêu căn hộ đã bị thu hồi sổ đỏ ? Theo thông cáo cũng “ngấm ngầm” của Sở TN-MT vào chiều 18.7 thì sở này đã cấp sai tổng cộng 604 sổ đỏ tại 3 dự án CT5 Tân Triều, CT6 Kiến Hưng và Xa La, theo “rà soát có vi phạm từ tháng 1.2019 đến nay” và đã thu hồi được 384 sổ. Trong đó CT6 đã thu 63/164 căn cấp sai; Xa La đã thu hồi 217/275 căn và CT5 Tân Triều đã thu hồi 104/164 căn.

Chị Nguyễn Thị Phương Thúy, cư dân tại tầng 4 chung cư CT6A Xa La, Q.Hà Đông, Hà Nội cho biết: “Gia đình tôi mua căn hộ từ 2013 và đến 2016 thì được cấp sổ đỏ. Tháng 6 vừa qua, vợ chồng tôi có ý định vay ngân hàng nhưng khi mang đi làm thủ tục thế chấp thì mới biết sổ đỏ đã bị thu hồi từ tháng 1.2019. Không một cơ quan nào thông báo cho vợ chồng tôi, mà chỉ thông báo cho phía ngân hàng là sổ của gia đình tôi không còn hiệu lực”, chị Thúy bức xúc.

Nhiều chủ căn hộ khác là hàng xóm của gia đình chị Thúy cũng chỉ biết sổ đỏ căn hộ - tài sản tích lũy cả đời của mình, bỗng dưng vô giá trị ở tình trạng “nghe đồn” chứ không hề được ai thông báo chính thức.

“Khi làm sổ hồng, toàn bộ các giấy tờ gốc như hợp đồng mua bán căn hộ, phiếu thu… tôi đều đã nộp cho cơ quan chức năng. Nay sổ bị thu hồi, thì tôi biết lấy gì chứng minh mình là chủ sở hữu căn hộ? Giờ tôi có tài sản mà như không. Không bán được, không thế chấp vay vốn làm ăn được… Chúng tôi nộp hồ sơ lên, Sở

TN-MT thẩm định đạt mới cấp sổ. Chúng tôi nộp các khoản thuế, phí đầy đủ, thế thì sao bỗng dưng thu hồi của chúng tôi?”, anh Tuấn Anh, chủ căn hộ tầng 3 CT5 Tân Triều, đặt câu hỏi.

Trong ngày 18.7, chúng tôi đã nhiều lần liên hệ với lãnh đạo Sở TN-MT Hà Nội để đề nghị thông tin chính thức nhưng không nhận được phản hồi.

Vào cuối ngày hôm qua, sở này một lần nữa “ngấm ngầm” ra một thông cáo không rộng rãi, cho biết “trong quá trình thực hiện cấp sổ đỏ cho người mua nhà đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính với chủ đầu tư (như dự án tổ hợp chung cư cao cấp và thương mại Bemes CT6 Kiến Hưng; dự án CT5 - A, B Tân Triều; dự án khu nhà ở Xa La), Sở đã rà soát và phát hiện có một số tầng vi phạm do xây dựng không đúng với quy hoạch được phê duyệt”. Như vậy, Sở TN-MT thừa nhận đã cấp sổ đỏ sai, nhưng để sửa cái sai của mình, đã đổ hết hệ lụy lên đầu người dân.

GS Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ TN-MT, cho biết hiện luật Đất đai có cho phép cơ quan chức năng thu hồi sổ đỏ nếu phát hiện cấp sai và lý do của Sở TN-MT Hà Nội đúng với pháp luật hiện hành, nhưng cách tiến hành thì chưa đúng. Tuy nhiên, cũng theo ông, đây là quy định rất lạc hậu cần phải sửa đổi. “Các nước khác không có chuyện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản khác gắn liền với đất cho người dân rồi lại thu hồi lại. Do đó, đây cũng là điểm được đặt ra để sửa đổi trong quy định của luật Đất đai lần này”, GS Võ nói.

GS Đặng Hùng Võ cho rằng, theo quy định của bộ luật Dân sự thì giao dịch mua căn hộ của người dân được coi là giao dịch ngay tình, tức là, người dân không biết, đây là các căn hộ có vi phạm pháp luật. Do đó, các giao dịch đều được pháp luật thừa nhận và người gây ra các sai phạm phải là người giải quyết vấn đề này. Người gây ra sai phạm ở đây là chủ đầu tư (Mường Thanh), là cơ quan chức năng, chứ không phải là người dân, mà thu hồi sổ đỏ của họ.

“Theo quy định, việc cấp sổ đỏ cho người dân do UBND cấp quận, huyện ra quyết định. Còn Sở TN-MT, theo hệ thống văn phòng đăng ký đất đai, cơ quan trợ giúp về tư liệu. Do đó, cả hai bên đều phải chịu trách nhiệm. Tuy nhiên, người ký quyết định cấp giấy chứng nhận cho người dân phải chịu trách nhiệm đầu tiên. Từ đó, truy ra trách nhiệm của những người chuẩn bị dữ liệu, điều kiện cấp sổ có gì sai không và ở đây, đó là văn phòng quản lý đất đai của Hà Nội”, GS Võ nhấn mạnh. Ông cũng lưu ý rằng việc ngấm ngầm “đánh úp” người dân là hoàn toàn sai về mặt trình tự, thủ tục thu hồi sổ; bởi đáng lẽ khi thu hồi sổ, cơ quan chức năng sẽ phải thông báo cho người dân biết là yêu cầu họ mang sổ đến nộp. Thậm chí, trong trường hợp người dân đang dùng sổ đỏ đó thế chấp trong ngân hàng để vay tiền thì cơ quan chức năng còn phải chịu trách nhiệm nếu người dân không trả được khoản tiền vay.

PGS-TS Nguyễn Thế Chinh, Viện trưởng Viện Chiến lược chính sách TN-MT, cũng cho rằng người dân mua nhà, đương nhiên phải được đảm bảo quyền lợi chính đáng. Doanh nghiệp làm sai thì phải khắc phục, Sở TN-MT thẩm định thiếu trách nhiệm cũng là lỗi khi thực thi nhiệm vụ, không thể thiệt thòi lại đổ lên đầu người dân.