Katê – Mùa hội giữa miền nắng gió

Katê – Không chỉ là lễ hội

Katê là lễ hội lớn nhất trong năm của người Chăm theo đạo Bà La Môn, được tổ chức để tưởng nhớ các vị thần linh, các vị vua có công và tổ tiên của dòng họ. Với giá trị văn hóa, nghệ thuật và lịch sử đặc sắc, Lễ hội Katê đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Tham dự Katê không phải để xem một màn trình diễn được sân khấu hóa cho du khách, mà là được sống cùng di sản. Mỗi nghi lễ, mỗi bộ trang phục, mỗi điệu nhạc nơi đây đều là một mảnh ghép của lịch sử hàng ngàn năm.

Trải nghiệm độc đáo: Từ làng lên tháp

Không giống nhiều lễ hội khác, hành trình Katê bắt đầu từ làng Hữu Đức, nơi duy nhất diễn ra nghi lễ Lễ đón Y Trang (trang phục) từ người em út Raglai.

Đây là khoảnh khắc giao thoa văn hóa độc đáo, một nghi thức trang trọng và ấm áp, thể hiện mối quan hệ khăng khít, bền chặt giữa hai dân tộc Chăm và Raglai. Chỉ sau khi nghi thức này hoàn tất, ngày hôm sau, Y Trang mới được long trọng rước lên các tháp Chăm cổ kính.

Đây cũng là dịp để du khách chiêm ngưỡng người Chăm trong những bộ trang phục truyền thống rực rỡ và đẹp nhất của họ, tạo nên một cơ hội tuyệt vời để ghi lại những bộ ảnh kỷ niệm đầy màu sắc. Một kinh nghiệm nhỏ cho du khách là hãy trang bị mũ và áo chống nắng đầy đủ, bởi các đoàn rước thường diễn ra dưới cái nắng đặc trưng của vùng đất này.

Tâm điểm của lễ hội sau đó diễn ra tại các cụm tháp Chăm linh thiêng như Po Klong Garai, Po Rome… Nơi đây, bầu không khí huyền ảo hòa quyện giữa mùi trầm hương, tiếng kèn Saranai da diết và nhịp trống Ginăng thôi thúc – khiến mọi giác quan như được đánh thức.

Từ tháp về làng: Trải nghiệm chiều sâu văn hóa

Sau khi các nghi lễ chính ở tháp kết thúc, lễ hội sẽ lan tỏa về các làng (Palai) – nơi du khách cảm nhận trọn vẹn chiều sâu văn hóa của cộng đồng bản địa.

Người Chăm hiếu khách sẽ mời du khách dùng bữa cơm lễ, thưởng thức món ăn truyền thống, cùng chia sẻ niềm vui lễ hội.

Một kinh nghiệm du lịch quý: hãy đến trước lễ hội vài ngày. Khi đó, các gia đình Chăm quây quần làm bánh thuẫn, bánh gừng (gagar), bánh củ gừng (muti)… Du khách có thể cùng tham gia, tận hưởng không khí chuẩn bị lễ Katê ấm áp, gắn kết như đón Tết của người Việt.

Lễ hội Katê luôn để lại trong lòng du khách những ấn tượng sâu đậm. Được đứng dưới chân những ngọn tháp cổ uy nghiêm và cảm nhận dòng chảy văn hóa Chăm Pa vẫn đang bền bỉ tồn tại qua hàng ngàn năm lịch sử, đó chính là giá trị cốt lõi của du lịch di sản.