Toàn lực để học sinh trở lại trường

NHỮNG THẦY TRÒ VĨNH VIỄN KHÔNG TRỞ LẠI

Ám ảnh nhất đến lúc này với ngành giáo dục cả nước, có lẽ vẫn là hình ảnh các cô giáo Trường mầm non số 1 Phúc Khánh, Làng Nủ (H.Bảo Yên, Lào Cai) bàng hoàng lần giở lại di vật của các con đến từ thôn Làng Nủ. Một lớp học mầm non có 18 trẻ thì chỉ sau một ngày, 9 em đã vĩnh viễn không thể trở lại trường sau khi lũ rút. Với người làm thầy, làm cô, không có nỗi đau nào lớn hơn thế.

Toàn lực để học sinh trở lại trường — Các tỉnh Lào Cai, Yên Bái tập trung nguồn lực dọn dẹp trường học sau lũ để đón học sinh trở lại trường

Nhìn danh sách mang tên "Học sinh (HS) bị lũ cuốn" do Trường tiểu học - THCS số 1 Phúc Khánh (H.Bảo Yên) tổng hợp, bất cứ ai cũng đau lòng khi con số lên tới 20 em ở mọi khối lớp của một trường. Cuối danh sách ấy có ghi chú: "HS bôi vàng là bị thương, bôi đỏ là đã mất". Đau lòng hơn là số HS "bôi đỏ" lên tới 13 em, chỉ còn lại 7 HS được "bôi vàng".

Tại Bát Xát, thống kê ban đầu của Phòng GD-ĐT huyện về số giáo viên (GV) và HS lâm vào cảnh khó khăn cần giúp đỡ cũng lên tới hàng trăm trường hợp. Trong đó cũng có những cái tên HS "bôi đỏ" với dòng ghi chú: "đã mất" hoặc "đã mất cả nhà"…

Cơn bão số 3 đã để lại hậu quả nặng nề cho ngành giáo dục tỉnh Lào Cai. Bà Dương Bích Nguyệt, Giám đốc Sở GD-ĐT tỉnh Lào Cai, cho biết toàn tỉnh hiện có 35 HS thiệt mạng và mất tích, 15 em bị thương do bão lũ. H.Bảo Yên nhiều nhất với 25 HS thiệt mạng, trong đó 23 em từ thôn Làng Nủ, xã Phúc Khánh.

Theo thông tin của Sở GD-ĐT Yên Bái, toàn tỉnh có 2 GV, 8 HS thiệt mạng, 2 HS bị thương do mưa bão; tại Cao Bằng, có 2 GV và 7 HS thiệt mạng, 1 HS bị thương; tại Lạng Sơn cũng mất đi 2 HS vì lũ lụt… Tại nhiều địa phương, các trường vẫn "đứt" liên lạc với HS và gia đình các em nên chưa rõ ngày trở lại lớp.

"Rất đau xót. Chúng tôi đang cố gắng làm tốt công tác ổn định tâm lý cho GV, phụ huynh, đảm bảo không ảnh hưởng tỷ lệ chuyên cần", ông Bùi Minh Tuân, Trưởng Phòng GD-ĐT H.Bảo Yên, chia sẻ.

Với nhiều nhà trường, dù không mất HS nào nhưng nỗi lo các em không trở lại trường vẫn canh cánh trong lòng các thầy cô khi các em bỗng chốc trở thành mồ côi cha, mẹ hoặc gia đình trắng tay sau bão lũ lịch sử. Em Nguyễn Văn Hành, HS lớp 12 Trường THPT số 1 H.Bảo Yên (Lào Cai), là một trong những người may mắn sống sót sau trận lũ san phẳng Làng Nủ nhưng mẹ em đã bị lũ cuốn mất, cha em đã qua đời cuối năm 2023. Nằm điều trị trong bệnh viện với những vết thương chằng chịt trên cơ thể, chỉ còn lại một mình trên đời, em rối bời bởi suy nghĩ sẽ phải nghỉ học để đi làm kiếm sống. GV chủ nhiệm và các thầy cô trong trường thay nhau cắt cử chăm sóc Hành, động viên để em gượng dậy từng chút một.

Cô Nguyễn Thị Hồng, Phó hiệu trưởng nhà trường, chia sẻ với Thanh Niên, lo nhất là HS ở những nơi quá khó khăn sẽ không đi học trở lại nữa, đến nay mới chỉ liên lạc được với khoảng 80% số HS do mất sóng điện thoại. Bởi vậy, theo cô Hồng, sắp tới nhà trường sẽ tăng số HS được ăn ở ký túc xá để những em mồ côi, mất nhà cửa sẽ được chăm sóc tốt hơn. Những HS như em Hành rất cần được sự giúp đỡ của các nhà hảo tâm, cộng đồng vì em cần được học để tốt nghiệp THPT và có thể học nghề, học ĐH…

MẤT TOÀN BỘ SÁCH VỞ, ĐỒ DÙNG HỌC TẬP

Dù vậy, các thầy cô cũng cho rằng với nhiều HS và GV trải qua trận bão lũ lịch sử vừa qua, việc còn đầy đủ cha mẹ, thầy trò khi trở lại trường đã là may mắn. Với tinh thần tương thân, tương ái của nước ta, chắc chắn các em và nhà trường sẽ được chia sẻ, hỗ trợ. Việc cần làm trước mắt là đảm bảo điều kiện tối thiểu cho các em trở lại trường.

Cô Nguyễn Thị Hồng cho biết những ngày qua nhà trường dốc toàn lực để dọn dẹp trường lớp. Ký túc xá dành cho hàng trăm HS của trường bị thiệt hại nặng nề nhất khi những vật dụng thiết yếu phục vụ ăn ở của các em hầu như không còn lại gì. Nhiều GV trong trường có nhà bị lũ lụt chưa kịp dọn dẹp nhưng vẫn đến trường khắc phục hậu quả, đón HS. Trong đó, cô Đào Thị Thanh Thủy, GV chủ nhiệm lớp 12A9, nhà ngập sâu nhưng ưu tiên dành thời gian đến bệnh viện chăm sóc HS lớp mình vì em không còn ai ruột thịt. Ngoài thời gian ấy thì cô đến trường dọn lũ, cố gắng để ngày 18.9 đón các em trở lại. "Nghỉ học lâu quá, chúng tôi lo nhiều em bỏ học mất", cô Hồng nhắc lại.

Tương tự, Trường THCS số 1 Phố Ràng (H.Bảo Yên, Lào Cai) cũng là một trong những trường thiệt hại nặng nề nhất về cơ sở vật chất trên địa bàn huyện. Cô Phạm Hoàng Ngọc Huế, Phó hiệu trưởng nhà trường, cho biết dự kiến cuối tuần này mới có thể tập trung HS và đầu tuần sau tổ chức dạy học được. Lý do là trường còn ngổn ngang bùn đất, nhiều hạng mục hư hại chưa thống kê, tu sửa kịp. Quan trọng hơn là có tới gần 500/617 HS của trường bị ngập nhà cửa và mất toàn bộ sách vở, đồ dùng học tập, hơn 100 HS ở các xã bị cô lập vẫn chưa liên lạc được nên chưa biết tình trạng của các em thế nào, đường đi đến trường ra sao…

ĐẢM BẢO ĐIỀU KIỆN, AN TOÀN CHO HS TRỞ LẠI

Sở GD-ĐT Lào Cai cho biết ngày 16.9 sẽ có 521 trường học tổ chức dạy học trở lại, 77 trường chưa tổ chức dạy học (chiếm 12,87%). 5 địa phương có 100% trường học tổ chức dạy học bình thường từ đầu tuần là TP.Lào Cai, TX.Sa Pa và các huyện: Văn Bàn, Bảo Thắng, Mường Khương. Tại H.Bảo Yên, nơi ám ảnh đau thương của Làng Nủ, theo ông Bùi Minh Tuân, do HS, GV chịu ảnh hưởng nặng nề, trường học khó khăn, giao thông chia cắt giữa các khu vực nên dự kiến mới có 30 trường học của H.Bảo Yên cho HS đi học trở lại từ ngày 16.9, 43 đơn vị trường học còn lại dự kiến sẽ tổ chức học tập cho HS từ ngày 23.9.

Phó chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái Vũ Thị Hiền Hạnh chia sẻ ngay sau khi nước rút, tỉnh Yên Bái đã huy động tối đa lực lượng trên địa bàn tỉnh và lực lượng hỗ trợ với số lượng khoảng 104.000 người để khắc phục bão lũ. Đến thời điểm này, đa số các trường bị ngập lụt đã huy động, phối hợp với các lực lượng trong và ngoài ngành để dọn dẹp vệ sinh, về cơ bản đã sạch sẽ. Tuy nhiên, việc dọn dẹp, vệ sinh ở một số trường thuộc TP.Yên Bái gặp nhiều khó khăn do mất điện, thiếu nguồn nước, thiếu các thiết bị chuyên dụng. Nhiều trường bị sạt taluy, sụt lún công trình, sạt lở tường rào chưa được khắc phục, hiện các trường đã báo cáo chính quyền, các cấp quản lý để đánh giá và có phương án xử lý.

Tính đến hết tuần vừa qua, toàn tỉnh Yên Bái có 152/442 trường từ mầm non đến phổ thông tổ chức đón HS đến trường và tổ chức các hoạt động giáo dục, đạt 35%. Bà Hạnh thông tin cố gắng ngày 16.9 sẽ đưa HS đi học để đảm bảo thời gian năm học. Trường nào rất nặng dự kiến sẽ cho HS đi học từ ngày 18.9.

Theo thống kê, toàn H.Lục Yên có 3 trường học bị ngập lụt; 19 trường bị sạt lở đất, đổ tường rào, thấm dột. Trong đó, Trường tiểu học - THCS Minh Chuẩn bị ảnh hưởng nhiều nhất, nước ngập phòng học, đồ dùng dạy học, thư viện, bếp ăn, nhà vệ sinh, khu tập thể bán trú, nhà để xe, hệ thống điện toàn trường chìm trong bùn nước hoặc bị lũ cuốn trôi. Nước đã rút vài ngày nhưng từ sân trường, lớp học đến bàn ghế phủ bùn dày đặc. Bà Đinh Thị Giang, Phó trưởng Phòng GD-ĐT H.Lục Yên, cho biết: "Hiện tại, công tác triển khai khắc phục đang được toàn ngành giáo dục huyện khẩn trương thực hiện với quyết tâm cao nhất nhưng cũng đảm bảo an toàn mới cho HS quay trở lại lớp".

Bà Nguyễn Ngọc Thư, Giám đốc Sở GD-ĐT Cao Bằng, cho biết có 10/519 cơ sở giáo dục vẫn chưa tổ chức học trở lại được do nước sông suối còn cao và đường sạt lở, chia cắt. Hiện nay, chưa liên lạc được với gần 700 HS do mất sóng điện thoại. Nhiều em không thể đến trường do địa hình chia cắt.

Sở GD-ĐT Tuyên Quang cho biết từ ngày 16.9, 455/456 trường cho HS đi học trở lại. Riêng Trường PTDT nội trú Chiêm Hóa phải lùi lại 1 tuần để sửa chữa, khắc phục hệ thống điện, nước, nhà bếp và ký túc xá của HS do bị ngập sâu dài ngày. Sở GD-ĐT Lạng Sơn thông tin đến ngày 15.9, 650/650 trường trên địa bàn tỉnh đã sẵn sàng để quay trở lại học bình thường…

Bộ GD-ĐT đề nghị quan tâm đầu tiên đến tinh thần HS, GV

Tại cuộc họp của Chính phủ về khắc phục hậu quả bão lũ sáng 15.9, ông Nguyễn Kim Sơn, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT, phát biểu: "Một số trường học tại Lào Cai, Yên Bái chịu thiệt hại nặng. Tính đến ngày 16.9, với sự nỗ lực của các địa phương, sự cố gắng của các thầy cô giáo, hàng nghìn trường học mở cửa trở lại. Tuy nhiên, ngày 16.9 vẫn còn 99 trường và điểm trường chưa thể đón HS. Theo tính toán của Lào Cai thì dù đến ngày 23.9 vẫn còn khoảng 17 trường và điểm trường việc khôi phục lại không khả thi. Do đó, Bộ GD-ĐT kiến nghị với Chính phủ cân đối ngân sách của T.Ư để hỗ trợ cho các trường ở Lào Cai và Yên Bái, trước mắt là dựng tạm để HS có chỗ học tập và sau đó là xây dựng lại trường.

Cuối tuần qua, khi đến thăm và động viên, tặng quà hỗ trợ thầy trò của hai địa phương ảnh hưởng nặng nề nhất của lũ lụt là Lào Cai và Yên Bái, bà Nguyễn Thị Kim Chi, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT, nêu nhiều việc cần phải làm để khắc hậu quả của ngành giáo dục sau lũ, trong đó bà Chi bày tỏ mong muốn và lưu ý Sở GD-ĐT và các nhà trường quan tâm đầu tiên tới việc ổn định tinh thần, tư tưởng, động viên tinh thần HS, GV, phụ huynh.

Với việc chuẩn bị tái thiết dạy và học, Thứ trưởng Nguyễn Thị Kim Chi nhấn mạnh: "Cố gắng hết mức để sớm trở lại dạy và học nhưng sẽ không cố khi GV, HS không đảm bảo đủ điều kiện an toàn. Những nơi chưa an toàn chưa cho HS đi học. Dù bão lũ đã qua nhưng vẫn tiềm ẩn nguy cơ mưa giông, sạt lở nên cần nhắc nhở, giáo dục HS đến nơi an toàn".

Ấm áp tình thầy trò trong cơn lũ dữ

Còn rất nhiều câu chuyện ấm áp, đáng cảm phục về tình thầy trò trong cơn lũ dữ. Ông Lưu Hoàng Anh, Phó hiệu trưởng Trường PTDT nội trú THCS - THPT huyện Si Ma Cai, cho biết: "Dù được cho nghỉ học nhưng do địa bàn chia cắt, có gần 100 HS ở lại trường tiếp tục sinh hoạt, học tập trong đợt mưa lũ. Do bị ảnh hưởng bởi mưa bão, việc mua bán thực phẩm phục vụ nấu ăn gặp khó khăn, nguồn điện lưới, nước sinh hoạt khan hiếm, nhưng chúng tôi luôn nỗ lực hết sức để chăm lo cho HS ở lại trường trong lúc mưa lũ. Rất may mắn trong khó khăn chúng tôi cũng nhận được sự hỗ trợ từ các cấp, ngành, địa phương và các nhà hảo tâm".

Sạt lở khiến dãy nhà xe và 16 phòng ở bán trú của Trường THCS - THPT Bát Xát tại xã Mường Hum đổ sập nhưng may mắn trước đó 2 tiếng lãnh đạo nhà trường sớm dự đoán tình hình, phối hợp với công an xã khẩn cấp di chuyển toàn bộ 131 HS bán trú và 11 GV, nhân viên đến nơi an toàn. Tại hai điểm ở tạm, các thầy, cô chia thành các tổ trực, nấu ăn, quản lý, nhắc nhở HS không di chuyển trên các tuyến đường bị sạt lở, tránh những mối nguy hiểm xảy ra...