Tác giả báo cáo Håkan Regnér và Linda Simonsen đưa ra con số này dựa vào phân tích số liệu mức lương của nghiên cứu sinh sau khi họ tốt nghiệp tiến sĩ.
Số lượng tiến sĩ ngày càng tăng
Trong báo cáo được công bố vào ngày 5.6, Saco - đại diện cho 21 công đoàn và 960.000 thành viên ở Thụy Điển - ghi nhận tỷ lệ người lao động có bằng tiến sĩ tăng đáng kể trong vòng 2 thập niên qua.
Năm 2001, tỷ lệ tiến sĩ trong lực lượng lao động ở Thụy Điển là 1%. Đến năm 2022, con số này đã tăng lên 1,6% (tăng 60% trong 2 thập niên). Tuy nhiên, trong cùng giai đoạn này, mức lương cho người có bằng tiến sĩ lại giảm.
Mức lương trung bình của người có bằng tiến sĩ vào năm 2022 ở Thụy Điển đã giảm 20% so với năm 2001
PEXELS
Báo cáo của Saco không thể đưa ra những lý do chính xác khiến mức lương tiến sĩ giảm. Tuy nhiên, số lượng tiến sĩ ngày càng tăng và những thay đổi về nhu cầu nhân lực ở khối tư nhân lẫn nhà nước được cho là hai nguyên nhân chính.
“Đối với người sử dụng lao động, tôi cho rằng tiền lương và điều kiện làm việc là những yếu tố quan trọng nhất cần thay đổi, nhất là trong lĩnh vực giáo dục đại học. Nếu mức lương tiếp tục giảm thì điều này khiến mọi người hoài nghi về giá trị của bằng tiến sĩ”, tác giả báo cáo Håkan Regnér nói với trang tin Universitets Läraren.
Trong giai đoạn 2001-2022, tỷ lệ nữ lấy bằng tiến sĩ ở Thụy Điển tăng từ 28% lên 44%. Đáng chú ý, nữ tiến sĩ có mức lương cao hơn nam.
Nhà tuyển dụng chưa khai thác hết năng lực của tiến sĩ
Theo báo cáo của Saco, trong những năm gần đây, có khoảng 3.000 nghiên cứu sinh tiến sĩ mới được nhận vào trường ở Thụy Điển hàng năm.
Tính đến mùa thu năm 2022, có tổng cộng khoảng 17.000 nghiên cứu sinh tiến sĩ ở Thụy Điển. Trong số này, 41% đến từ các quốc gia khác. Sau 3 năm kể từ lúc tốt nghiệp, 40% người nước ngoài lấy bằng tiến sĩ vẫn ở lại Thụy Điển.
Trong 15 năm qua, tỷ lệ người Thụy Điển bản địa tham gia đào tạo nghiên cứu đã giảm hơn 50%.
Nhận xét về báo cáo của Saco, bà Karin Åmossa, Trưởng phòng Chính sách và quan hệ quốc tế tại SULF (Hiệp hội Giảng viên và nhà nghiên cứu đại học, Thụy Điển), cho biết Thụy Điển đang cần nhân lực có trình độ cao để đáp ứng những thách thức của ngày hôm nay và tương lai.
Theo bà Åmossa, nhà tuyển dụng vẫn chưa biết cách tận dụng tối đa năng lực nên nhiều tiến sĩ phải làm những công việc không yêu cầu trình độ tiến sĩ. “Khu vực tư nhân có mức giảm lương mạnh nhất, đồng nghĩa với việc người sử dụng lao động chưa đánh giá đầy đủ năng lực của các tiến sĩ”, bà Åmossa nói.
Bên cạnh đó, ông Göran Melin, chuyên gia nghiên cứu về giáo dục đại học tại Công ty tư vấn chính sách Technopolis Group (Thụy Điển), nhận xét: “Nếu chúng ta tin rằng xã hội được hưởng lợi từ những người có trình độ học vấn cao và bằng tiến sĩ mang đến mức lương cao, thì báo cáo của Saco cho thấy xu hướng ngược lại ở Thụy Điển”.
Saco công bố báo cáo trên trong bối cảnh nhiều người hoài nghi liệu rằng việc bằng cử nhân, thạc sĩ và tiến sĩ có phải là khoản đầu tư sinh lời hay không.
Mới đây, tổ chức Quỹ vì nghiên cứu và cơ hội bình đẳng (FREOPP, Mỹ) công bố nghiên cứu mới cho thấy gần 50% người học lấy bằng thạc sĩ ở Mỹ 'vỡ mộng' với mức thu nhập sau khi tốt nghiệp.
Cụ thể, FREOPP ước tính 23% người tốt nghiệp đại học có thu nhập thấp hơn kỳ vọng hoặc không tương xứng với chi phí bỏ ra cho chương trình học. Ở bậc thạc sĩ, con số này lên đến 43%.
Báo cáo công bố hồi tháng 2 của tổ chức nghiên cứu về lao động The Burning Glass Institute và Strada Institute for the Future of Work (Mỹ) cho thấy hơn 50% sinh viên Mỹ tốt nghiệp đại học đang làm những công việc không yêu cầu bằng cử nhân.
