Thống nhất điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết 53 về Dự án sân bay Long Thành

ĐBQH yêu cầu phân tích rõ nguyên nhân chậm trễ Dự án sân bay Long Thành

Sáng cùng ngày (9/11), tại Nhà Quốc hội, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, Quốc hội đã thảo luận ở hội trường về việc điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết 53/2017/QH14 ngày 24/11/2017 của Quốc hội về Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành. Nhiều ĐBQH đã có ý kiến đối về nội dung này.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành phiên họp

Đại biểu Bùi Xuân Thống (Đồng Nai) nêu rõ, tại khoản 1, khoản 3, Điều 1 Nghị quyết số 53 đã quy định việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư được tiến hành một lần và hoàn thành trước năm 2021, tính tới thời điểm hiện tại, dự án đã trễ hạn gần hai năm.

Tuy nhiên, qua giám sát tại tỉnh, đại biểu thấy rằng, cấp ủy, UBND các cấp của tỉnh đã có sự chủ động, quyết liệt trong việc triển khai các nội dung rất lớn của dự án này. Cụ thể, ngày 25/9/2017, Tỉnh ủy Đồng Nai đã có Chỉ thị số 55 tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng, chính quyền trong việc triển khai thự hiện chủ trương đầu tư dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành để tập trung chỉ đạo triển khai các công việc với tinh thần “cả nước vì Đồng Nai, Đồng Nai vì cả nước” trong triển khai thực hiện các dự án, không có vùng cấm trong việc xử lý nghiêm các vi phạm trong quá trình thực hiện dự án.

Đại biểu Bùi Xuân Thống

Đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa (Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục của Quốc hội) thì yêu cầu đẩy nhanh tiến độ nhưng vẫn phải bảo đảm chất lượng công trình. “Thực sự chia sẻ với Chính phủ và tỉnh Đồng Nai, Dự án Sân bay Long Thành là một công trình trọng điểm Quốc gia, có vai trò vô cùng quan trọng, kết nối các tỉnh, thành Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam nói chung, Đồng Nai nói riêng với các trung tâm kinh tế quan trọng của cả nước; đồng thời kết nối với quốc tế.

Bất cứ Dự án đầu tư nào, quá trình triển khai thực hiện so với dự kiến ban đầu thường khó khớp nhau. Và trong thời gian triển khai thực hiện Dự án, UBND tỉnh Đồng Nai cũng đã chủ động đưa ra nhiều giải pháp (trong đó có cả việc tạm ứng ngân sách địa phương để tiếp tục chi trả kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư) để hoàn thành công tác thu hồi đất cho Dự án và bàn giao toàn bộ mặt bằng giai đoạn 1”- đại biểu Mai Hoa bày tỏ.

Tuy nhiên, đại biểu cũng băn khoăn, trên thực tế, tiến độ dự án sân bay Long Thành đang rất chậm và gặp nhiều khó khăn. Theo đại biểu, lý do khi triển khai dự án rơi vào thời điểm xảy ra đại dịch COVID-19 thì có thể chia sẻ với Chính phủ.

Tuy nhiên, cũng phải nói thêm, thời gian đại dịch COVID 19 diễn ra ở Đồng Nai trên thực tế chỉ là cuối giai đoạn giải ngân, từ 2018-2020 không có dịch nhưng tiến độ là quá chậm.

Dù giải phóng mặt bằng là việc khó, nhưng khi trình QH tách riêng công tác đền bù, giải phóng mặt bằng thành dự án độc lập nhằm giải quyết thực tế, đẩy nhanh tiến độ đầu tư toàn bộ dự án, cả Chính phủ và tỉnh đều đã thể hiện sự quyết tâm rất cao (cam kết sớm nhất là đến 2020 Đồng Nai có thể bàn giao mặt bằng sạch cho chủ đầu tư, và đến 2025 sân bay Long Thành sẽ đưa vào khai thác theo như Nghị quyết của QH).

“Việc chậm trễ này còn có những nguyên nhân nào, cần phân tích kỹ để có bài học cho triển khai những dự án tương tự”- Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục của Quốc hội đề nghị.

Đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa

Đại biểu Trần Văn Tiến (Vĩnh Phúc) cũng đề nghị cần có chủ trương cho chuyển đổi sử dụng phần diện tích đã thu hồi vào mục đích khác, nhằm tránh gây khiếu kiện.

Trước đó, báo cáo tổng hợp ý kiến thảo luận tại các tổ đại biểu Quốc hội (ĐB) vừa được Tổng Thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường gửi đến ĐB phục vụ cho phiên thảo luận tại hội trường về điều chỉnh một số nội dung trong báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành cho biết, nhiều ý kiến tán thành với việc kéo dài thời gian triển khai thực hiện dự án để phù hợp với tiến độ hiện nay.

Đáng lưu ý, cũng có một số ý kiến cho rằng, Quốc hội đã phê duyệt quyết toán chi ngân sách nhà nước năm 2021, do đó, việc Chính phủ kiến nghị “cho phép kéo dài thời gian giải ngân số vốn 2.510,372 tỷ đồng đến hết năm 2024” là không khả thi, không phù hợp với quy định của Luật Đầu tư công, Luật Ngân sách nhà nước; đề nghị hủy dự toán đối với phần không hoàn thành. Chính phủ cần rà soát lại nội dung này để đề xuất phương án xử lý phù hợp, đúng quy định.

Một số ý kiến đề nghị Chính phủ làm rõ số vốn chưa giải ngân hết của năm 2020 và năm 2021 (2.510,372 tỷ đồng) đã được hủy bỏ theo quy định hay chưa, hay đã được chuyển nguồn, có phù hợp với quy định pháp luật và đủ điều kiện để báo cáo Quốc hội cho phép kéo dài thời gian giải ngân vốn đến hết năm 2024 hay không.

Đi vào phân tích sâu các lý giải của Chính phủ về một trong những nguyên nhân dẫn đến chậm trễ là do tập trung nguồn lực cho việc thực hiện các dự án trọng điểm trên địa bàn như đường cao tốc Dầu Giây – Phan Thiết, dự án cao tốc Bến Lức – Long Thành, phục vụ các đoàn kiểm tra, giám sát nên lực lượng bị thiếu hụt, có ý kiến cho rằng giải thích này là không thỏa đáng, do việc tập trung nguồn lực cho việc thực hiện các dự án liên quan là các dự án đã có trong kế hoạch, không phải là vấn đề phát sinh; hơn nữa công tác giám sát, kiểm tra là một trong những công tác rất cần thiết trong triển khai thực hiện các dự án trọng điểm.

Liên quan đến quyền lợi của người dân trong vùng dự án, ĐBQH cũng đề nghị chính quyền địa phương, chủ đầu tư ưu tiên đầu tư từ rất sớm và phải đi trước một bước những cơ sở hạ tầng thiết yếu (trường học, trụ sở UBND xã, nhà trẻ, trường mẫu giáo…), bởi vì thiếu cơ sở hạ tầng thì người dân không thể định cư được.