Giám sát chặt khi chuyển đổi mô hình công chứng

ẢNH: NGỌC DƯƠNG

Có 3 mốc thời gian để chuyển đổi từ công chứng công sang tư nhân. Cụ thể, trước ngày 31.12.2026, hoàn thành chuyển đổi toàn bộ các PCC đã tự bảo đảm chi thường xuyên và chi đầu tư. Trước ngày 31.12.2027, hoàn thành chuyển đổi toàn bộ các phòng tự bảo đảm chi thường xuyên. Trước ngày 31.12.2028, tất cả các PCC còn lại phải hoàn thành chuyển đổi.

Hiện cả nước còn hơn 100 PCC, tập trung nhiều nhất tại Hà Nội (10 PCC) và TP.HCM (7 PCC). Việc chuyển đổi từ PCC (hoạt động theo mô hình đơn vị sự nghiệp công lập) thành VPCC (hoạt động theo mô hình doanh nghiệp) đã được thực hiện từ năm 2015 theo Nghị định số 29/2015/NĐ-CP. Trong đó, đã có 11 tỉnh, thành phố hoàn thành chuyển đổi.

Theo quy định, VPCC được thành lập trên cơ sở chuyển đổi từ PCC sẽ kế thừa toàn bộ quyền, nghĩa vụ trong hoạt động công chứng và tiếp nhận toàn bộ hồ sơ của PCC đó. Điều này bảo đảm tính liên tục trong cung cấp dịch vụ công chứng, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người yêu cầu công chứng trước đó.

Đừng để tắc nghẽn

Liên quan đến chủ trương này, đa số bạn đọc (BĐ) Báo Thanh Niên đều mong muốn việc chuyển đổi cần bảo đảm đầy đủ quyền lợi và dịch vụ tốt nhất cho người dân. BĐ Tuan An bày tỏ: "Một khi đã xác định lộ trình, không lý do gì để xảy ra cảnh tắc nghẽn hồ sơ của người dân".

Tán thành, BĐ Minh Nghĩa cho rằng có rất nhiều vấn đề cần giải quyết trước khi chuyển đổi PCC thành VPCC nên có một lộ trình cụ thể sẽ giúp dịch vụ công chứng không bị đình trệ: "Các PCC có thể tiếp tục sử dụng tài sản công hay không? Các công chứng viên được rút về cơ quan tư pháp hay sẽ nghỉ việc để chuyển sang doanh nghiệp?".

Cùng suy nghĩ, BĐ Thành nhận xét: "Có lộ trình để đảm bảo không xảy ra tình huống PCC không đủ điều kiện chuyển thành VPCC, khiến địa phương không có đơn vị cung cấp dịch vụ công chứng".

BĐ Hoàng Nha phân tích: "Cùng với việc mở ra công chứng điện tử giúp người dân tiết kiệm thời gian thì chuyển đổi PCC sang VPCC cũng giúp các công chứng viên linh hoạt hơn khi cung cấp dịch vụ, vì lúc này VPCC là một doanh nghiệp và người dân chính là khách hàng, là thượng đế".

Giám sát thường xuyên

Với nhiều BĐ, việc chuyển đổi mô hình hoạt động công chứng sẽ rất phù hợp khi các hệ thống dữ liệu quốc gia đã tích hợp, dùng chung, đơn cử như cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai, về nhân khẩu…

BĐ Dương Đức Thọ nhận xét: "Chuyển sang tư nhân là nhu cầu và xu thế tất yếu để phục vụ người dân nhanh hơn, tiện hơn, tốt hơn". Tuy nhiên, cũng chính BĐ này lo lắng về khả năng xảy ra tình trạng "công chứng trở thành tư chứng", như thực tế đã nảy sinh tại một số VPCC.

Phân tích thêm, BĐ Nguyễn Thanh Hiệp nêu: "Công chứng trở thành một nghề nghiệp như mọi ngành nghề khác. Như vậy, công chứng viên chịu trách nhiệm trước pháp luật những văn bản mình xác nhận và là nhân chứng trước tòa khi có tranh chấp về công chứng".

BĐ Dương Đức Thọ đề nghị: "Cần thiết phải có cơ chế giám sát, kiểm tra thường xuyên, chặt chẽ với hoạt động này tránh tình trạng tiêu cực. Khi giao dịch vụ cho tư nhân thì phải siết chặt quản lý, không thể cứ đuổi theo xử lý vi phạm".