Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ (FTC) ngày 25.1 thông báo đang điều tra các khoản đầu tư của Microsoft, Alphabet (công ty mẹ của Google) và Amazon vào các công ty AI tạo sinh là OpenAI và Anthropic.
Theo AFP, động thái này là một phần nỗ lực của nhà chức trách nhằm đảm bảo duy trì sự giám sát đối với tốc độ phát triển nhanh trong lĩnh vực AI, đồng thời ngăn chặn những ông lớn đè bẹp đối thủ cạnh tranh trong ngành có tiềm năng gây ảnh hưởng lớn này.
Cả 5 công ty có 45 ngày để cung cấp thông tin liên quan cho FTC, cơ quan chống độc quyền và bảo vệ người tiêu dùng hàng đầu tại Mỹ. "Cuộc điều tra của chúng tôi sẽ làm sáng tỏ liệu các khoản đầu tư và hợp tác của các công ty thống trị có nguy cơ bóp méo sự đổi mới và gây tổn hại sự cạnh tranh công bằng", Chủ tịch FTC Lina Khan, người từng là học giả có tiếng về chống độc quyền, nhấn mạnh.
Theo Reuters, những khoản đầu tư lớn của các Big Tech vào các công ty khởi nghiệp (startup) về AI đã gây một số lo ngại. Sản phẩm của các công ty này, như ChatGPT của OpenAI, cần năng lực tính toán khổng lồ để cho ra những câu trả lời như cách tư duy của con người chỉ trong vài giây, điều mà gần như chỉ có các Big Tech mới có đủ khả năng cung cấp. Đôi khi, các Big Tech đầu tư bằng cách cho những công ty khởi nghiệp AI sử dụng tài nguyên trên dịch vụ đám mây của họ thay vì tiền mặt, giúp startup giảm thiểu chi phí hạ tầng.
Amazon, Microsoft và Google là những nhà cung cấp trung tâm dữ liệu đám mây lớn nhất thế giới. Họ cũng chiếm phần lớn trong số tiền đầu tư vào các startup AI như OpenAI hay Anthropic. Microsoft được cho là đã rót 13 tỉ USD vào OpenAI trong khi Google và Amazon năm ngoái cũng đầu tư lớn vào Anthropic, công ty do các cựu nhân viên OpenAI sáng lập và được xem là người chơi có tiềm năng lớn trong ngành này.
Động thái pháp lý ?
Ủy ban Châu Âu trong tháng này đã khởi động cuộc điều tra sơ bộ đối với khoản đầu tư của Microsoft vào OpenAI để xem liệu đó có phải là thương vụ sáp nhập trá hình. Cơ quan quản lý cạnh tranh của Anh cũng đã mở cuộc điều tra tương tự từ tháng 12.2023. Trong khi đó, FTC hồi tháng 9 năm ngoái bắt đầu điều tra Amazon với cáo buộc gây khó khăn cho các doanh nghiệp nhỏ trong việc cạnh tranh trên nền tảng của công ty này.
Trong thông báo về cuộc điều tra mới, FTC nói rằng muốn hiểu hơn về xu hướng thị trường và hoạt động kinh doanh, đồng thời cho hay bất kỳ kết luận nào cũng có thể dẫn đến hành động pháp lý. Cựu Chủ tịch FTC William Kovacic, hiện giảng dạy tại Trường Luật của ĐH George Washington (Mỹ), nhận xét động thái của cơ quan là tín hiệu cảnh báo rằng "chúng tôi đang theo dõi, học hỏi, sẽ tiếp tục quan sát" để sẵn sàng đưa ra hành động nếu cần.
Phó tổng giám đốc Microsoft Rima Alaily nói sẽ cung cấp cho FTC thông tin cần thiết và tuyên bố sự hợp tác giữa các công ty độc lập như Microsoft và OpenAI thúc đẩy sự cạnh tranh và đổi mới. Google hy vọng FTC sẽ đưa ra ánh sáng những công ty ít cởi mở và có lịch sử khóa chặt khách hàng, ngôn từ được cho là nhắm vào Microsoft và mối quan hệ với OpenAI, vốn cho phép hãng phần mềm tiếp cận độc quyền vào công nghệ và lợi nhuận của startup AI cho đến khi hoàn vốn. Amazon và Anthropic từ chối bình luận.